Жараёни ва ўзбекистон ёшлари”

1-расм. Ўзбекистонда иш билан бандлик кўрсаткичлари 
(2020 йил 1 январга бўлган маълумот, минг киши)
Ўзбекистон меҳнат бозорида рақобатбардош бўлмаган аҳолининг таркибида 
ёшларнинг улуши кўпроқ. Расмий статистика маълумотларига кўра, мамлакати-
мизда меҳнатга лаёқатли, яъни 16-25 ёшдаги йигит-қизлар аҳолининг умумий со-
нида 16% ни ташкил этади. Улар ўртасида ишсизлик даражаси 17% дан, яъни мам-
лакат бўйича ишсизликнинг умумий кўрсаткичидан деярли икки баравар ортиқ 
бўлган. Шу билан бирга улар ўртасидаги иқтисодий фаоллик 45,8% га тенгдир. 
Янада ташвишланарлиси, кейинги йилларда ёшлар иш билан тўла бандликка 
қараганда беқарор иш билан бандликни кўпроқ танлашлари кузатилмоқда. 
Ёшлар ўртасида беқарор иш билан бандлик даражаси юқорилигининг ўз 
сабаблари бор. Бу, биринчидан, иш берувчиларнинг ана шу ёшдаги йигит ва 

---

116
Дунё глобаллашув жараёни ва Ўзбекистон ёшлари
қизларни касб-ҳунарларга ўргатиш, малакасини ошириш учун қўшимча хара-
жатлар қилишни хоҳламасликлари билан изоҳланади. Шунинг учун иш берувчи-
лар ёшларни кўпроқ алоҳида тайёргарлик талаб қилмайдиган мавсумий қишлоқ 
хўжалик ҳамда қурилиш ишларига, савдо-сотиқ, умумий овқатланиш тизимида 
хизмат кўрсатиш соҳаларига вақтинча ёллашни мақбул кўрадилар.
Иккинчидан, беқарор иш билан бандлик ёшларга ишлаб чиқаришдан ажрал-
маган ҳолда таълим олишни давом эттириш имкониятини беради.
Учинчидан, ёшлар ўзлари учун бўлажак касб ва ихтисосликларни танлаш 
мақсадида турли соҳаларда қобилиятларини синаб кўриш мақсадида беқарор 
иш билан бандлик турларини танлашлари аниқланган. 
Сўнги йилларда 16-25 ёшдаги йигитларнинг қишлоқ хўжалиги соҳасида 
бандлиги даражаси кескин камайганлигини (ушбу ёшдаги умумий иш билан 
бандларга нисбатан 45% дан 7% га) таъкидлаш керак. Бунинг асосий сабаблар-
дан бири урбанизация жараёнлари билан – ёш йигитларнинг манфаатлироқ иш 
топиш учун қишлоқдан шаҳарга ички мобиллиги билан боғлиқдир.