Jamurad yangiboyevich, amirov

 
VIII.1.4. Saryog‘ ishlab chiqarish texnologiyasi. 
 
Yog‘  sutda  yog‘  donalari  holidadir.  Yog‘  donachalarining  sirtida  oqsil 
qavati bo‘lganligidan  hamda  bir  xil  zaryadli  bo‘lganligi  uchun  ular bir  – biriga 
birikmagan  holda  bo‘ladi.  Bir  xil  hajmdagi  qaymoqda  sutga  qaraganda  yog‘ 
donachalari ko‘pdir. 
Qaymoqqa  mexanik  ishlov  berilganda  oqsil  qobig‘i  yorilib,  yog‘ 
donachalari ajratadi, natijada ular o‘zaro birikadi. 
Qaymoqqa  mexanik  ishlov  berib  saryog‘  hosil  qilish  ustida  juda  ko‘p 
olimlar  ilmiy  izlanishlar  olib  borganlar  va  yog‘  hosil  qilish  nazariyasini 
yaratganlar.  Bular  orasida;  Ya.S.Zaykovskiy,  R.N.Aseykin,  G.A.Kuk, 
M.M.Kazanskiy, V.D.Surkov, A.P.Belousov, Yu.F.Glagolev va boshqalar bor. 
A.P.Belousov  yaratgan  nazariya  diqqatga  savzovordir  va  u  flotasion 
nazariya deb yuritiladi. Bu nazariya shundan iboratki, qaymoqqa mexanik ishlov 
berilganda  uning  yuzida  havo  pufaklari  (ko‘pik)  hosil  bo‘ladi.  Bu  havo 
pufaklarining  yuza  qismiga      yog‘  donalari  to‘planadi  –  flotasiya.  Bunda  yog‘ 
donalarining sirtqi oqsil qobig‘i, havo pufagini  sirtiga yopishadi, natijada yog‘ 
donachalari erkin holatga o‘tadi va bir – biri bilan birikadi. Shunday qilib, yog‘ 
konglameranti  hosil  bo‘ladi.  Havo  pufakchasi  sirtiga  bu  konglamerantlar 
yopishadi,  havo  pufakchalari  yoriladi  va  ikkilamchi  konglamerantlar  hosil 
bo‘ladi.  Shunday  jarayon  davom  etaveradi,  natijada  uchlamchi,  turtlamchi  va 
hokazo konglamerantlar hosil bo‘lishi davom etaveradi. 
A.P.Belousov  hisoblash  yo‘li  bilan  yog‘  hosil  bo‘lishi  uchun  havo 
pufakchalari besh marta almashsa yog‘ donachalarining destabillashuviga kifoya 
bo‘ladi deb ta’kidlagan. 
Mexanik  urilishlar  vaqtida  konglamerantlar  o‘zaro  birikib  yog‘  zarralarini 
hosil qiladi. 

---

 
323 
Shunday  qilib,  yog‘  hosil  qilgichlarda  mexanik  ishlov  berish  yo‘li  bilan 
saryog‘ hosil qilish uch  bosqichdan iboratdir.