Jamurad yangiboyevich, amirov

Sigirlar qisr qolishi va ularning bola tashlashiga qarshi kurash. 
 

---

 
173 
 
Bu masala juda muhim bo‘lib xo‘jalikda poda sonini ko‘paytirish, mahsulot 
ishlab  chiqarishni  bir  meyorda  olib  borishning  asosiy  mezoni  hisoblanadi. 
Urg‘ochi hayvon to‘liq pushtsizligi juda kam uchraydi,  qisir qolish va urg‘ochi 
tanalarning  o‘z  vaqtida  qochmasligi  ko‘p  jihatdan  oziqlantirish,  saqlash 
sohasidagi  kamchiliklar,  yoki  kasallik  natijasi  bo‘lishi  mumkin.  Sigir  va 
urg‘ochi tanalarning qisir qolishi ko‘p jihatdan buqalar qochirish qobiliyatining 
past  bo‘lishi,  urug‘lar  sifatsizligi  va  boshqalar  bo‘lishi  mumkin.  Qisir  qolishni 
oldini  olishda  qochirish,    tug‘ish  jarayonlarini  o‘z  vaqtida  hisob-kitob  qilib 
borish zarur. Umuman olganda har bir qisir sigirni tekshirish, sababini aniqlash 
va chora ko‘rish qisir hayvonlar sonini kamaytirish imkonini beradi. 
Xo‘jaliida  oziqlantirish  va  saqlash  sharoitlari  me’yorda  bo‘lgan  taqdirda, 
qisirlik  sabablarini  boshqa  muammolardan  izlash  kerak.  Ular  asosan  buqalar 
urug‘ining‘  sifatini  talablar  darajasida  bo‘lmasligi,  sigirlar  jinsiy  a’zolari 
kasalligi,  hayvonlarning  genetik  kasalliklari  sabab  bo‘lishi  mumkin.  Jinsiy 
a’zolari kasallangan sigir va urg‘ochi tanalar ajratib davolanishi shart. 
Ko‘p  hollarda  sigirlarni  tuqqandan  keyin  o‘z  vaqtida  qochirilmasligi, 
asossiz  servis  davrini  cho‘zib    yuborilishi,    urg‘ochi  hayvonlar  bo‘g‘ozligi  erta 
aniqlanmaslik sigirlarni  qayta  qochirish  va  otalantirish  imkoniyatini 
 
bermaydi. 
Shuning uchun sigirlarni tuqqandan keyin o‘z vaqtida rejalar asosida qochirish,  
servis  davrining  me’yorda  bo‘lishi  va  qochirilgan  urg‘ochi  hayvonlarni  o‘z 
vaqtida erta bo‘g‘ozlikni aniqlash muhim ahamiyat kasb etadi. 
Qoramollar podasini qayta tiklashga  sigir va g‘unojinlarning bola tashlashi 
salbiy  omil  hisoblanadi.  Bola  tashlashning  bosh  sabablari  bo‘lib  oziqlantirish, 
saqlash  va  hayvonlardan  foydalanishda  yo‘l  qo‘yiladigan  qo‘pol  hatolar  sabab 
bo‘ladi.  Brusellyoz,  vibrioz  kabi  yuqumli  kasalliklar  ham  bola  tashlash  sababi 
bo‘lishi  mumkin.  Bo‘g‘oz  sigirlar  va  g‘unojinlar  to‘liq  ratsionlar  asosida 
oziqlantirilishi  shart,  ayniqsa  bo‘g‘ozlikning  ikkinchi  davrida  bu  omil  muhim 
ahamiyat  kasb  etadi.    Bo‘g‘oz  hayvonlarni  to‘g‘ri  asrash  ham  bola  tashlashni 
oldini  olishda  katta  o‘rin  tutadi,  buning  uchun  ular,  quruq,    yorug,  issiq 
binolarda  guruhlab  saqlanadi,  molxonalar  poliga  alohida  e’tibor  beriladi. 
Bo‘g‘oz hayvonlarga muzlagan, chirigan, mog‘orlagan oziqalar,  muzlagan suv 
berilishi,  yoki  sovuq  paytlarda  muzlagan  o‘tli  yaylovlarda  boqish  ham  bola 
tashlashga sabab bo‘lishi mumkin.