Jamurad yangiboyevich, amirov

 
 
Oziqalarning mineral to‘yimliligi. 
 
Hayvonlar  to‘qimalarida  40  ga  yaqin  mineral  elYementlar  uchraydi, 
hozircha ularning 15 tasining zarurligi isbotlangan; yana zarur ftor, brom,  bariy 
va stronsiy hisoblanadi. 
Mineral  moddalarning  tanadagi  miqdoriga  qarab  ikki  guruhga  bo‘linadi: 
makroelYementlar-kalsiy,  fosfor,  natriy,  xlor,  magniy  va  oltingugurt; 
mikroelYementlar-tYemir, rux, mis, marganes, yod, kobalt, molibden va selen. 
Organizmdagi barcha fiziologik jarayonlar bitta yoki bir necha elYementlar 
yordamida nazorat qilinadi. 
Mineral  moddalar  modda  almashinuvidagi  o‘zaro  munosabatni    inobatga 
olgan  holda  hayvonlar  alohida  elYementlardan  tashqari  ularning  ma’lum 
nisbatiga  muhtoj.  Ba’zi  elYementlarning  me’yordan  oshiq  bo‘lishi,  ayniqsa 
kalsiy  va  molibden  boshqa  boshqa  elYementlarni  o‘zlashtirishga  salbiy  ta’sir 
ko‘rsatsa, 
ularning 
yetishmasligi 
fiziologik 
jarayonlarning 
kechishini 
susaytiradi. 
Oziqalarning  mineral    tarkibi  tuproq-iqlim  sharoiti,  solingan  o‘g‘itlar  va 
o‘simlikni o‘stirish sharoitlariga bog‘liq; organizmda D vitamini  sintezi alohida 
o‘rin  tutadi,  chunki  u    mineral  moddalar  almashinuvini  boshqaradi.  Mineral 
moddalar  almashinuvi  ratsionda  energiya,  protein  va  vitaminlar  yetarli 
bo‘lgandagina me’yorda kechadi. 
Organik  moddalardan  o‘laroq  mineral  moddalar  hayvon  organizmi 
tomonidan oson o‘zlashtirilib olinadi. 
Ratsion  to‘yimli  moddalarini  to‘liq  o‘zlashtirilishi  va  hayvon  sog‘ligini 
saqlash  uchun  nafaqat  mineral  moddalarning  yetarli  bo‘lishi,  balki  ishqorli  va 
kislotali elYementlar nisbati ham muhim o‘rin tutadi. 
Mineral  moddalar  tarkibida  kislotali  va  ishqorli  elYementlardan  tashqari 
hayvonlarning oziqlanishida organik kislotalarga  bog‘liq bo‘lgan faol kislotalik 
(ph) muhim ahamiyatga ega. 

---

 
60