Jamurad yangiboyevich, amirov

Sutni  tashish.  Sut  fermalaridan  sut  zavodi-kombinatlariga  odatda  sut, 
flyagalarda avtomashinalarda tashiladi. Sutni tashish uchun maxsus jihozlangan 
ovtosisternalarda  –  sut  tashigich  mashinalarda  tashish  maqsadga  muvofiq. 
Ularni  0,9  1,9  2,8  5,6  12  va  20  t  sig‘imlilari  mavjud.  Ushbu  sisternalar  MAZ, 
ZIL mashinalariga o‘rnatilib, tashilishi mumkin. Sut tYemir yo‘l transportlarida 
tashilganda  maxsus  izotermik  sut  sisternalarida  yoki  flyagalarda  izotermik 
vagonlarda  tashiladi.  Sut  suv  transportlarida  tashilganda  bu  transportlar 
sovutkichlar bilan jihozlanadi. 
Sut,  sut  yo‘llari  (trubalar)da  yetkazishda  Yaraslov  obl,  Karachayev, 
Cherkass  avtonom  viloyatlarda  sut  quvurlari  orqali  sut  zavodiga  yetkaziladi. 
Juda ko‘p afzalliklarga ega. Sut manzilga ifloslanmay yetkaziladi. 
 
Sterilizatsiya – sutga 100
0 
S dan yuqori haroratda ma’lum muddatga ishlov 
berishdir. Universal tank plastinkali pasterizatorlar turubkali posterizatorlar ham 
mavjud. 
Sutga  juda  past  haroratda  ishlov  berish  shimoliy  rayyonlarda  amalgam 
oshiriladi unda tabiiy sovuqlikdan foydalanib (-18-25
0 
S) maxsus qoliplarda sut 
muzlatiladi. 
Hozirgi  vaqtda  respublikamizning  turli  hududlarida  sutdor  qoramolchilik 
fermer  xojaliklari asosida  rivoj  topmoqda. Bu  xo‘jaliklardagi  sigirlar  bosh soni 
va  ishlab  chiqarilayotgan  sut  miqdoriga  qarab  sutga  birlamchi  ishlov  beruvchi 
asbob  –  uskunalarni,  o‘zlari  tanlaydilar.  Shuning  uchun  barcha  fermer 
xo‘jaliklari  uchun  bir  xildagagi  birlamchi  qayta  ishlash    jarayonlarini  tadbiq 
etish  qiyin.  Fermerlar  o‘z  xo‘jaligidagi  sigirlar  bosh  soniga  va  ishlab 

---

 
314 
chiqarilayotgan  sut  hajmiga  qarab,  asbob-uskunalarni  tanlaydilar.  Fermer 
xo‘jaliklarida  sutga  birlamchi  ishlov  berish  jarayonini  tadbiq  etishni  ahamiyati 
kattadir.  Chunki,  bu  xo‘jaliklarda  ishlab  chiqarilayotgan  sut  markazlashgan 
usulda  tashishga  mo‘ljallanmagan.  Bu  sut  iste’molchiga  hamisha  ham  o‘z 
vaqtida  yetkazib  berilmaydi.  Shuning  uchun  sutning  tabiiyligi  buzilib,  achishi 
mumkin.