Jahon tarixi

0 ‘zingizni sinang:
♦  1747-yilda  ...  . 
♦  1826-yilda  ...  .
♦  1838—1842-yillar ...  .
1842—1870-yillarda  xalqaro  munosabatlarda  Afg‘oniston.
1843-yilda «Ost-Indiya» kompaniyasi Hindistonning  Sind vilo- 
yatini  ham  bo‘ysundirdi.  Shu  tariqa  Britaniya  mustamlakalari 
chegarasi  Afg‘onistonga  tutashdi.
Buyuk  Britaniya bilan  yangi  urushni  istamagan  D o‘st  Mu- 
hammadxon  1855-yilda  ingliz  — afg‘on  do‘stlik  shartnomasini 
imzoladi.  1857-yilda  Buyuk  Britaniya  bilan Afg‘oniston  o ‘rta- 
sida  harbiy  shartnoma  ham  tuzildi.  Bu  shartnoma  Buyuk 
Britaniya  uchun  Afg‘onistonni  vassal  davlatga  aylantirish 
yodidagi  birinchi  qadam  bo‘ldi.
1863-yilda D o‘st  Muhammadxon vafot etgach, uning o‘g‘il- 
lari  o‘rtasida  toj-u  taxt  uchun  kurash  avj  oldi.  Hindistonda 
bo‘lib  o‘tgan  sipohilar  qo‘zg‘olonidan  cho‘chib  qolgan  Buyuk 
Britaniya  Afg‘oniston  ichki  ishlariga  aralashmasligini  bildirdi.
Ikkinchi  tomondan,  0 ‘rta  Osiyoning  Rossiya  imperiyasi 
tomonidan  istilo  qilishning  boshlanganligi  ham  Afg‘oniston 
uchun  xalqaro  qulay  vaziyat  yaratdi.  Shunday  bir  sharoitda, 
Buyuk Britaniya Rossiya bilan  kelishuv yo‘lini izladi.  Ularning 
fikricha,  Afg‘oniston  bu  ikki  mustamlakachi  davlatlarning 
Osiyodagi  mustamlakalarini  ajratib  turuvchi  hudud  vazifasini 
o‘tashi  kerak  edi.
1870-yilga  kelganda  Afg‘oniston  mustamlaka  ham,  qaram 
davlat  ham   emas  edi.  Biroq  uning  chegaralariga  janubi- 
sharqdan  Buyuk  Britaniya,  shimoldan  esa  Rossiya  tobora 
yaqinlashib  kelayotgan  edi.
Durri-Durort  — javohirlar javohiri.