Jahon mamlakatlari iqtisodiy

11-MAVZU: YAPONIYA

Reja:

Yaponiya iqtisodiy geografik o’rni, tabiiy resurslar. Mineral va xom ashyo resurslarini kambag’alligi. Aholisi, aholining joylanishi, urbanizatsiya darajasi. Davlat tuzumi, ma’muriy hududiy bo’linishi. Iqtisodiyotining rivojlanish xususiyatlari. ITTning sanoat va qishloq xo’jaligiga joriy etilishi. Qishloq xo’jaligi va uning intensivligi. Transporti, eksport, va import tarkibi. Iqtisodiy rivojlangan mamlakatlar bilan raqobati. Iqtisodiy rayonlari.

Mavzuga oid tayanch tushuncha va iboralar: Xo’jalik, tarmoqlar, yangi sanoat tarmoqlari.
Yaponiyaning umumiy maydoni 376 ming km². Hududining muhim xu- susiyatlaridan biri uning bir-biriga yaqin katta va kichik orollarda joy- lashganligidir. Ulardan 4 tasining maydoni ancha kattadir. Bularga Xonsyu, Xokkaydo, Kyusyu va Sikoku orollari kiradi. U unitar davlat bo‘lib, 47 ta prefekturaga bo‘linadi.

Yaponiya, asosan, tog‘li mamlakat. Hududining 75% ini tog‘lar egallaydi. Eng baland tog‘i Fudziyama (3776 m) yapon xalqining ommaviy topinadi- gan-sig‘inadigan muqaddas joyi hisoblanadi. Tekisliklari, asosan, Tinch okeani sohillari bo‘ylab joylashgan. Ayniqsa, Tokio qo‘ltig‘i bo‘yidagi Kanto past- tekisligi mashhurdir. Yaponiya biron-bir yer osti boyliklari bilan o‘zini o‘zi ta’minlay olmasa-da, boy dengiz, geotermal, gidroenergiya, agroiqlim resurslariga ega.

Iqlimi musson xarakterda. Qish oylari nisbatan qurg‘oqchil va sovuq, ammo shimoldan janubga qarab isib boradi. Yoz esa ancha namli va issiq o‘tadi. Yog‘in miqdori 1700-4000 mm, tez-tez yer silkinishlari bo‘lib turadi. Ba’zan u juda kuchli, halokatli tarzda ro‘y beradi.