Jahon adabiyotining bestselleri markus zusak

®
HUBERMANLAR OILASI TARIXIDAGI JUDA UZOQ DAVOM
ETGAN 3 DAQIQA
Hans stolda o‘tirib kuta boshladi. Roza jimgina lablarini qimirlatib, burchakda ibodat qildi. Lizel esa uch tomonlama og'riqni his qilardi: tizzasi, ko‘ksi va qo^cl mushaklari zirqirardi. 0‘ylaymanki, ulaming hech biri ayni damda mabodo yerto'lalari boshpana vazifasini bajarishga yaroqli deb topilgudek bo'lsa, nima qilishlari haqida o‘ylab ham ko'rishayotgan edi. Chunki eng oldin hozirgi tekshiruvidan omon-eson o‘tib olishlari kerak edi.




Uchalasi ham qulog‘ini ding qilib, yerto‘ladagi natsistning qadam- larini tinglardi. Pastdan uzunlikni o‘lchovchi uskunaning shitirlashi eshitil- di.
Lizelning xayolidan zinapoya ostida o‘zi rasmlar bilan bezagan kitobini mahkam bag‘riga bosib qunishib o‘tirgan Maks hech ketmasdi.
Hans o‘midan turdi — unda yangi g‘oya tug‘ilgandi.
Dahlizga chiqib: “Pastda ishlar yaxshi ketyaptimi?” — deb ovoz berdi.
Javob Maks Vandenburgning ustidagi zinapoya orqali yuqoriga o‘rladi:
— Ha, bir daqiqa.
— Choy yoki qahvaga nima deysiz?
— Yo‘q, rahmat!
Hans oshxonaga qaytib, Lizelga kitobini olib kelishni, Rozaga esa tushlik tayyorlashni buyurdi.
Qilinishi kerak bo‘lgan eng oxirgi ish kundalik tashvishlariga qaytish edi.
— Qani, o‘mingdan tur, Lizel, — dedi u baland ovozda. — Aytga- nimni qil. Tizzangning og‘riyotgani bilan ishim yo‘q, menga baribir. O‘zing aytganingdek, anavi kitobingni tugatishing lozim.
Lizel hayajonini sezdirib qo‘ymaslikka qattiq harakat qildi.
— Xo‘p, dada.
— Xo‘sh, unda nimani kutib turibsan? — Lizel otasining o‘ziga ko‘z qisishi uchun juda ko‘p kuch sarflaganini ko‘rdi.
Lizel shoshganidan dahlizda partiya a’zosi bilan to‘qnashib kelishi- ga sal qoldi.
— Otang bilan kelishmayapsanmi? E’tibor berma, men ham farzandlarimga shunday tarbiya beraman.
Shundan so‘ng ikkalasi ham o‘z yo‘llaridan ketishdi. Lizel xonaga kirishi bilan jizillatayotgan og‘riqqa ham qaramasdan tizzalab o‘tirib qoldi. Partiya a’zosining yerto‘la boshpana uchun juda sayozlik qilishi haqidagi xulosasi, keyin esa xayrlashgani eshitildi:

— Auf Wiedersehen¹, telba futbolchi!

O‘ziga alohida yo‘llangan xayrlashuv so‘zlarini eshitishi bilan Lizel o‘ziga keldi va: “Xayr!” — deb qichqirdi. Uning qo‘lida “Tush tashuvchi” erib borardi.
Tekshiruvchi eshikdan chiqib ketgan mahalda, Hansning ta’biri bo‘- yicha, Roza ham allaqachon olov yonida turib eriy boshlagandi. Ular Lizel- ni ham olib, shosha-pisha yerto‘Iaga tushishdi va qog‘oz, bo‘yoq idish- larini bir chetga surib tashlashdi. Maks Vandenburg zanglagan qaychini pichoqdek o‘qtalib zinapoya ostida o‘tirardi. Ustidagi kiyimi terdan jiqqa ho‘l bo‘lgan, lablaridan yarador so‘zlar uchardi.
— Men qaychini ishlatmoqchi emasdim. Men... — u nima deyishni bilmay talmovsiradi va zanglagan qaychini boshi uzra ko‘tardi. — Meni kechiringlar, sizlami shuncha azoblarga duchor qildim.
Hans sigareta tutatdi. Roza qaychini Maksning qo‘lidan oldi va: “Muhimi sen ham, biz ham tirikmiz”, — dedi.
Endi kechirim so‘rash uchun juda kech edi.
XLVIIBOB
ICHKI TABASSUM
Bir necha daqiqadan so‘ng eshik ikkinchi marotaba taqilladi.
— Ey xudo, o‘zing shafqat qil! Yana bittasi keldimi?
Darhol hammasi bir necha daqiqa ilgarigi holatiga qaytarildi. Maks- ni yana yashirib qo‘yishdi. Roza zinapoyadan yuqoriga ko‘tarildi, lekin eshikni ochganda natsistlardan asar ham yo‘q edi. Ulami bu safar malla sochli va yaxshi niyatli Rudi Shtayner yo‘qlab kelgandi.
— Lizelning ahvolini bilish uchun kelgandim.


¹ Auf Wiedersehen (nemischa) — xayr, ko‘rishguncha.