|
Dramaturgiyada “to’satdan bilish”
Тусатдан билишнинг энг яхши намунаси худди «Эдип»да юз бергани сингари, мушкул аҳвол давомида содир булади. Албатта, ўзгача билиб қолишлар ^ам булади; чунончи, таъкидланганидек, жонсиз ва умуман хар қандай тасодифий нарсаларни ҳам, шунингдек, кимнингдир нимадир қилгани ёки қилмаганини хам англаш мумкин. Бироқ фабула учун энг зарури ва вокеа учун нисбатан аҳамиятлиси, юқорида айтилган, тусатдан англашдир, чунки бундай англаш кескин бурилиш — мушкул аҳвол билан биргаликда ачиниш ёки қўрқувни юзага келтиради, трагедия эса худди шундай воқеаларни акс эттиради, бахт ва бахтсизлик ҳам худди шундай тусатдан англаш билан бирга содир булади. Тусатдан англаш кимнидир билиш бўлгани учун ҳам гоҳо бир шахе фақат бир кишини билиши мумкин (агар иккин
чисига биринчиси маълум булса), гохо икки киши бир-би- рини тусатдан англаши мумкин. Масалан, Орест Ифигени- яни хат туфайли билади, лекин Ифигениянинг Орестни таниши учун ўзгача тусатдан англаш ҳолати талаб қилина-
“Qirol Lir” asarida Kent obrazi.
Bu asarda Kent graf, qirolga sodiq mulozimlardan biri. U qirolning qizlarini undanda yaxshi bilardi shuning uchun kenja qizi Korderiyaning beg’araz samimiy so’zlarini anglab, uni yonini oldi, himoya qildi va buning uchun qirol tarafidan haydaldi. Qirol qizlari tomonidan sahroga haydalganda ham Kent unga hamkorlik qildi. Kent sodiqlik, oliyjanoblik ramzi hamdir.
“Qirol Lir” asarida “Bo’ron” sahnasining badiiy vazifasi.
Bo'ron keladi. Shamol uvillaydi. Va qizlari Lirni oldidagi darvozani yopib, ko'chaga tashlaydilar. Dasht. Bo'ron boshlandi. Osmondan suv oqimlari otilib chiqadi. Kent qirolni dashtda qidirmoqda va tasodifan uning mulozimlaridan saroy xodimi bilan uchrashdi. Unga ishongan Kent, Albaniya gersoglari va Kornuol o'rtasida "tinchlik" yo'qligini, "yaxshi qirol" ga nisbatan shafqatsiz munosabat Frantsiyada allaqachon ma'lum bo'lganligini aytadi. Kent saroy xodimidan Kordeliya shahriga borib, unga qirolning baxtsizligi haqida aytib berishni so'raydi. Kordeliya messenjerga ishonishga loyiqligini tushunishi uchun Kent unga uzugini beradi, uni tanib olishi kerak. Shamolni engib, Lir hazil bilan dasht bo'ylab kezib yuradi. Podshoh dahshatli ruhiy iztiroblarni boshdan kechirmoqda, o'z qizlarining yuraksizligi uning barcha xayollarini yo'q qildi. Element uni qo'rqitmaydi, hayotdagi umidsizlik yanada yomonroq.Kent Lirni uchratadi va uni yomon ob-havodan kulbada yashirinishga ishontiradi va bechora Tom Edgar ham o'zini aqldan ozgandek ko'rsatib turibdi. Tom Lir bilan suhbatlashadi va uni g'amgin fikrlardan chalg'itadi. Ayni paytda Glousester grafi o'zining eski xo'jayini haqida qayg'uradi, opa-singillarning qilmishi unga yomon ko'rinadi. Gloucester mamlakatda chet el armiyasi haqida xabar oladi, u yordam kelguncha Lirni yashirishni istaydi. U Edmund bilan rejalarini o'rtoqlashadi, u otasidan qutulish uchun imkoniyatdan foydalanishga qaror qiladi. Edmund u haqida gersogga xabar berishni va shu bilan oldinga siljishni rejalashtirmoqda, otasining taqdiri uni biroz tashvishga solmoqda. Gloucester o'g'lining rejalaridan bexabar, u qirolni qidirmoqda. Nihoyat, u kulbani topib, Lirni panohiga chaqiradi, u erda u xavfsiz bo'ladi. Lir bechora faylasuf Tom bilan xayrlashishni istamaydi va u Glokester qal'asidagi fermaga ergashadi. Gloucester qasrda biznesni tark etadi va Lir butunlay g'amgin bo'lib, guvohlar oldida qizlarini xayoliy sud jarayonini tashkil qiladi. U Reganning yuragi tosh ekanligini tekshirish uchun uning ko'kragini ochishni talab qiladi. Kent, Edgar va Ahmoq uni tinchitib, tinchlantirishdi. Gloucester paydo bo'ladi. U qirolga qarshi fitna uyushtirganini eshitganini aytadi va sayohatchilardan tezroq Doverga borishni iltimos qiladi. Bo’ron sahnasi Lirning poklanish sahnasi ham hisoblanadi.Bo’Ron orqali Lir qilgan gunohlarini yo'qotadi.
“Romeo va Juletta” asari.
Javob:Romeo va Juliet“ — William Shakespeare oʻz karyerasining boshida yozgan tragediya. Asarda ikki baxtsiz sevishganning oʻlimi ularning oilalari oʻrtasidagi mojaroga barham beradi. „Romeo va Juliet“ „Hamlet“ bilan bir qatorda Shakespearening tirikligidagi eng mashhur pyesalaridan biri boʻlgan. Wikipedia Ilk nashri: 1597
Dramaturg: William Shakespeare Shoir: William Shakespeare Janri: Tragediya Asosida: The Tragical History of Romeus and Juliet Obrazlar: Romeo, Juletta, Friar Laurence, Tybalt, Mercutio, Benvolio, Capulet, Count Paris, Yana Ekranlashtirish: Romeo + Juliet (1996), Romeo and Juliet (2013), Romeo va Julyetta (1968), Yana
Do'stlaringiz bilan baham: |
