Jahon adabiyoti” fanidan yakuniy nazorat savollari “Belgamish” dostoni

Sizif obrazi va mifologiya.

SIZIF, Sisif (lot. Sisyphus) yunon mifologiyasida shamol maʼbudi Eolning oʻgʻli. Korinf sh. bunyodkori va shohi. Vafotidan soʻng yer osti zulmat dunyosi — Aidaa ogʻir mehnatga mahkum etilgan. Unga koʻra, Sizif ogʻir xarsangtoshni dumalatib togʻning tepasiga chiqarishi lozim boʻlgan, biroqhar gal endi choʻqqiga yetdim deganda tosh pastga qulab keta bergan. Ogʻir. tuganmas, samarasiz ish va azob-uqubatni anglatuvchi «Sizif mehnati», «Sizif toshi» iborasi shundan. Sizifning mana shunday azobga mahkum etilganining sababi haqida miflarning turli xil variantlari saqlanib qolgan (xudolarning sirlarini oshkor qilib qoʻygani va b.). S obrazi yunon dramaturgiyasi (Esxil, Sofokl, Yevripidlarning saqlanmagan asarlari) yangi davr adabiyotida (A. Kamyu, F. Merl) va tasviriy sanʼatda (Titsian) saqlangan.
MIFOLOGIYA — muayyan xalq tomonidan yaratilgan mifologik tasavvurlarning izchil tartibga solingan tizimi, asotirlar majmui. Mas, yunon M.si, hind M.si, oʻzbek Mifologiya Insoniyat maʼnaviy taraqqiyotining ilk bosqichi sifatida muhim amaliy ahamiyat kasb etgan M. ibtidoiy madaniyatning negizi, olamni idrok etishning asosiy vositasi, badiiy tafakkurning ibtidosi hisoblangan. M.ning asosini kad. odamning koinot, tabiat, inson, samo jismlari, narsa va hodisalarning paydo boʻlishi haqidagi asotirlar tashkil etadi. M.ning arxaik qatlami quyosh, oy va yulduzlar toʻgʻrisidagi shamsiy, qamariy va astral miflar, olamning paydo boʻlishi haqidagi samoviy miflar, odamzotning yaratilishi haqidagi an-tropogenik miflar, qad. eʼtiqodiy qarashlarni oʻzida ifoda etgan totemistik, animistik va kult miflaridan tashkil topgan.

11. 
    Sharq adabiyotida Iskandar obrazining olimlik sifatlari.
    

. Sharq adabiyotida Iskandar obrazining olimlik sifatlari. Iskandar obrizi Nizomiyda lashkarboshi, faylasuf, donishmand bòlsa, Dehlaviyda mohir lashkarboshi, ixtirochi, oyna va astrolyabiya asbobini yaratgan olim. U Makkaga borgan, lekin payģambar emas, avliyo. A.Navoiyda esa u zòravonlar, zolimlarning ashaddiy dushmani, dunyo lazzatlaridan meyorida foydalanuvchi, mehribon, rahimdil odam, olim va donishmand. Sharq xalqlari uni qadimgi zamon faylasuflarining eng buyugi bòlmish Aristotelning haqiqi shogirdi, òzi ham falsafaga berilgan, atrofini faylasuf olimlar qurshagan odam sifatida tasavvur etiladi.

12. 
    “Aleksandrning faoliyati” romani va Sharq adabiyoti.
    

"Aleksandr faoliyati " romani Kallisfenga tegiwli bo'lib asar 24ta tilga tarjima qilingan. Roman 3 qismdan iborat.
1-qism: Aleksandrning tug'ilishi, yoshligi;
2-qism: Yuriwlari to Porning asir oliniwigacha;
3-qism: Hindistondan qaytishi , Bobilda vafot etishi, Aristotel va Olimpiadaga xatlari berilgan.
Xatlarda Aleksandr ko'rgan ajoyibotlar, xikoyatlar, sarguzawtlar hikoya waklida berilgan, masalan dengiz ostiga, zulmat olamiga sayohat, odamyuzli quwlar, osmonga sayohat, odamxo'r yajuj majujlar, mo'jozakor ikki daraxt kabilar. Romanning qisqacha mazmuni quyidagicha Aleksandr Misr Eron Suriyani zabt etgach dengiz tubiga sayohat qilmoqchi bo'ladi va waffof idiwda dengiz tubiga tuwadi wunda bir bahaybat jonivor idiwni kotarib tawlaydi. Bundan tawqari zulmat olamiga sayohat qiliwi unda odamyuzli quwlarga duch keliwi ular Aleksandrga yunoncha gapirib sen borayotgan yurt ilohiyotniki tezda ortingga qayt,o'zingga ajratilgan yerlar borligini aytsa yana biri seni warq chorlayapti aleksandr sen por woxligini zabt etiwini aytadi. Yana quwlar yordamida osmonga sayohati kabi ajoyibotlari berilgan.

13.