J. Ya. Jo’rayev, I. Maqsudov

 
 

---

 
 
 
So’yilgan hayvonlar mahsulotining texnologik asoslari. 
Qo’shimcha mahsulotlar (kallapocha, ichak-chavoq). 
 
So’yilgan  hayvon  tanasi  qayta  ishlanganda  go’shtdan  tashqari  oziq 
sifatida  ishlatiladigan  boshqa  mahsulotlar  (bosh,  oyoqlar,  ichki 
parenximatoz  organlar,  diafragma,  go’sht  kesiklari,  yelin,  qorin, 
cho’chqalarning oshqozoni va hokazo) olinadi. Go’sht sanoati bu organ 
va  to’qimalar  qo’shimcha  mahsulot  (subproduktlar)  deb  ataladi.  Bu 
mahsulotlar morfologik belgilariga qarab 4 guruhga bo’linadi: yumshoq 
yoki go’shtli (jigar, o’pka, yurak, buyraklar, taloq, til, miya, yelin, go’sht 
kesiklari,  diafragma):  suyakli  go’sht  (qoramol  boshi  va  dumi);  junli 
(qoramollar  oyog’i,  qulog’i,  cho’chqalarning  boshi,  oyoq  va  dumlari); 
shilimshiqli (katta qorin, to’r qorin, qatqorin, shirdon, oshqozon). 
Kimyoviy  tarkibi  va  to’yimliligiga  qarab  qo’shimcha  mahsulotlar 
ikki kategoriyaga bo’linadi. Birinchisiga miya, til, yurak, jigar, boshning 
go’shti, buyraklar, diafragma, qoramol va qo’ylarning dumlari, yelin va 
go’sht  kesiklari  kiradi.  Ikkinchisiga  –  hamma  hayvonlarning  boshi, 
quloq,  oyoqlar,  urug’donlar,  dum,  o’pka,  katta  qorin,  qizilo’ngach 
go’shtlari,  cho’chqalarning  oshqozoni,  taloq,  lab  va  traxeyalar  kiradi. 
Ayrim  subproduktlarda  suyak  ko’p  (boshda  50%,  oyoqlarda  –  85-90%, 
dumda  80-85%  saqlansa),  boshqalari  asosan  –  biriktiruvchi  tolalardan 
(o’pka,  oshqozon  devorlari)  iborat  bo’ladi.  Ishlanmagan  subproduktlar 
uzoq saqlanmaydi. Parenximatoz organlar (o’pka, jigar, taloq, buyraklar) 
faqat 0° gradusdan past T da saqlanadi.