J. S. Salimov, N. B. Pirmatov

u_ql(%)= (I_NZ_qt/^ui_N) ‘i⁰⁰’
u_qt._aW=a_Nr_qt/U_1N) -100, (4.25)
^u_qt.K%)⁼a_N^xq,/^uiN) ¹⁰°-
Standartga binoan U va U_{qt a} lami aniqlashda r_qt va qarshiliklar A, E, C issiqqa chidamlilik klassdagi izolatsiyali transformatorlar uchun
75°C o‘rta hisobiy temperaturaga quyidagicha keltiriladi:
^r_qt(7^, = r_q[ [1 + 0,004 (75°-
bunda $ — chulg‘am qarshiligini oichagan paytdagi temperatura.
Qisqa tutashuv kuchlanishi transformatorning ichki qarshiligini ifodalaydi va kuchlanish tushishi (AU)ga, qisqa tutashuv toki (I^ga va tashqi xarakteristikalariga ta’sir ko‘rsatadi.
Transformatorning qisqa tutashuvdagi kuchlanish va EYK lar hamda toklar muvozanat tenglamalari quyidagicha yoziladi:
Ui—E, + Ii_qtZ_lqt;

1. 
   
   
   (4.27)
   = E'₂-r_2qtZ'_2qt; -
   

Ilqt 12qt • -
Aktiv, induktiv va to‘la qarshiliklardagi kuchlanish pasayishlari vektorlari qisqa tutashuv uchburchagi (0BK) ni hosil qiladi (4.4,a- rasm).
Bu rejim uchun almashtirish sxema oddiy ko‘rinishga ega bo‘ladi, chunki qisqa tutashuvda berilayotgan kuchlanish U uning nominal qiymatiga nisbatan juda ham kamligidan, (4.17) dagi transformator toklarining muvozanat tenglamasida magnitlovchi tok I_m«I₀ ni hisobga olmaslik mumkin. Bu holda transformatorning T-simon almashtirish sxemasida magnitlovchi zanjir va uning qarshiliklari (r_ra va x_ra) chiqarib tashlansa, qisqa tutashuv rejimi uchun almashtirish sxemasi kelib chiqadi (4.4,6-rasm).
Mazkur sxemada birlamchi va ikkilamchi chulg‘am qarshiliklari ketma-ket ulangan bo'lib, ularni qisqa tutashuvdagi to‘la qarshilik (Z_qt— r_qt+ jx ) ko‘rinishida ham ko‘rsatsa bo‘ladi. Transformatoming qisqa tutashuvdagi to‘la qarshilik Z_qt ga ekvivalent ko‘rinishida ifodalanishi amaliy hisoblarida keng qo‘llaniladi.

4. 
   rasm. Transformatoming qisqa tutashuv rejimi uchun: