J., Barakayev N. R. Tizimli tahlil va qaror qabul qilish asoslari

Tayanch iboralar: 
tizimlarning faoliyat yuritish qonunini aniqlash, tizim 
tuzilmasi variantlari, dekompozitsiya vazifalari, tizimni tahlil qilish, sintez qilish 
, amaliyot muammosi, variantni tanlash, kompleks muammolar, uslub, uslubning 
kuchsiz tomonlari.
 
Nazorat savollari: 
1.
Tizimli tahlilda jamlangan axborotni sharxlash nimani bildiradi? 
2.
Tizimli tahlil asosida jamlangan axborotni sharhlash
3.
Tizimli tahlilda mos kelmaslikni topish. 
4.
Me’yorlarni shakllantirishni tushuntiring. 
5.
Majmuaviy muammolarni o‘rganish nima degani? 
6.
Ongli harakatni amalga oshirishda nima ishlar bajariladi? 
7.
Maqsadni shakllantirish, maqsadni ilgari surish nima degani? 
8.
Qarorni tayyorlashda ressurslarni inobatga olishkerakmi? 
9.
Rejasini ishlab chitsishda, bajarishda, amaliyotga kullashda nima ishlar bajariladi? 

---

221 
10.
Natijani baxolashda me’yorniing roli. 
11.
Tizimli alokadorlik, tizimli tahlil talablari nimalardan iborat? 
12.
Tizimosti chikuvchi, kabul kiluvchi elementlar nimalardan iborat? 
13.
Tizimli tahlil asosida kabul qilingan qarorlarni ijrosi nimani bildiradi?
 
14.
Qaror qabul qilishda me’yorlarni shakllantirish va majmuaviy muammolarni 
o‘rganish. 
 
3.2. XIZMATLAR KO‘RSATISH MUAMMOLARINI HAL QILISHDA 
TIZIMLI TAHLILDAN FOYDALANISH TEXNIKASI. 
 
17-MAVZU. XIZMATLAR KO‘RSATISH MUAMMOLARNI HAL 
ETISHDA TIZIMLI TAHLILDAN FOYDALANISH BOSQICHLARI 
 
1.Ma’ruzaning ta’lim texnologiyasi. 
Vaqti - 2 soat 
Talabalar soni: 5-10 nafar 
O‘quv
mashg‘ulotining 
shakli 
Axborot ma’ruza, va “B.B.B” jadvali grafik organayzeridan 
foydalangan holda. 
Ma’ruza
mashg‘ulotining 
rejasi 
1.Tizimli tahlilda uslub va uslubiyat. 
2.Tizimli tahlilda eksperimental uslub. 
3.Tizimli tahlilda maqsadlarni va mezonlarni aniqlash. 
4. Kompleks muammolarni o‘rganish va hal qilishda tizimli 
tahlilning o‘ziga xosligi. 
O‘quv mashg‘ulotining maqsadi:
Xizmatlar ko‘rsatish muammolarini hal 
etishda tizimli tahlildan foydalanish uslub va uslubiyati, muammolarni hal 
etish, kuyilgan maqsadlarni va mezonlarni aniqlash usullari haqida ma’lumot 
berish.
 
Pedagogik vazifalar:
O‘quv 
faoliyatining 
natijalari: 
Talaba: 

---

222 

uslub 
– bu muammoli vaziyat 
to‘g‘risida bilim olish hamda optimal 
echimlarni qidirish va ishlab chiqish 
bo‘lsa, ular ekspertlarning bilim va 
tajribalaridan 
foydalanish, 
tizim-larni 
ilmiy - formallashgan tarzda tasavvur 
qilish va izohlashga asoslangan va 
“Maqsadlar daraxti”, “Aqliy hujum”, 
“Delfi”, ekspertlar bahosi, morfologik, 
eksplikativ uslublar tarzda qo‘llanilishi 
haqida ma’lumot beradi; 

tizimli tahlilda eksperimental uslubida
muammo haqida hodisaning kirishi yoki 
natijalari ma’lumotlar olinadi, unda 
olinadigan kattalik, son yoki munosabat 
sifatida aniqla-nadi, jumladan: dalillar, 
tamoyil-lar, 
tasdiqlar 
yoki 
boshqa 
material-larga asoslanuvchi argumentlar 
ham eksperimental uslubda ma’lumotlar 
sifatida ko‘rilishi va tahlilda qo‘l-lanilishi 
mumkinligni ko‘rsatadi. 
 

mezon muqobilning nisbiy eri-shishini 
boshqa 
choralar 
(vaqt, 
narx 
yoki 
samaradorlik) 
atamalarida 
na-moyon 
bo‘luvchi standart, u maqsad si-fatida 
to‘g‘ri yoki noto‘g‘ri ishla-tilagan holatni 
ko‘rsatadi, 
chunki 
maqsad 
ko‘p 
majburlovchi aloqa-lardan uni anglab 
etilgan 
bo‘lishi-ni 
talab 
qiladi. 

uslub tushunchasi va “Maqsadlar 
daraxti”,“Aqliy hujum”,“Delfi” , 
ekspertlar 
bahosi, 
morfologik, 
eksplikativ 
uslublar 
tarzda 
qo‘llanilishi haqida ma’lumot oladi
.

eksperimental uslubida muammo 
haqida hodisaning kirishi yoki na-
tijalari va dalillar, tamoyillar, 
tasdiqlar yoki boshqalar orqali 
ma’lumotlar olinishini biladi. 

mezon 
muqobilning 
nisbiy 
erishishini boshqa choralar (vaqt, 
narx 
yoki 
samaradorlik) 
atamalarida namoyon bo‘luvchi 
standart ekanligini, u maqsad 
sifatida to‘g‘ri yoki noto‘g‘ri 
ishlatilagan holatni ko‘rsa-tishini 
tushunadi; 

---

223 
Mezonning 
asl 
maqsadi 
“maqsadni 
o‘zgartirish” emas, balki afzallikni 
tekshirishdan iborat ekanligi haqida 
ma’lumot beradi. 
 

kompleks muammolarni o‘rganish va 
hal qilishda tizimli tahlilning o‘ziga 
xosligi:, tizimli konsepsiya muammoning 
ham umumiy, ham maxsus sifatlarini 
belgilashga im-kon beradi, qabul qilingan 
qaror oxiri nima bilan tugashini yoki 
oraliq natijani to‘g‘ri aniqlashga imkon 
beradi, 
imkon 
yaratadigan 
ob’ektiv 
standartni yaratishga yordam berishini 
tushuntiradi. 

tizimli tahlilning muammo-larni 
o‘rganishda 
o‘ziga 
xosli-gini, 
maxsus 
sifatlarini 
belgi-lashga 
imkon berishini, oraliq natijani 
to‘g‘ri aniqlashga im-kon berishini 
va ob’ektiv stan-dartni yaratishga 
yordam berishini tushunadi. 
O‘qitish uslubi va texnikasi 
Axborot ma’ruzasi, blits-
so‘rov,taqdimot, grafik organayzer 
texnikalari foydalaniladi. 
O‘qitish shakli 
Frontal ma’ruza, individual, guruh, 
bilan ishlash 
O‘qitish vositalari 
Ma’ruza matni, proektor, qog‘oz, 
marker, KT/OTV, doska, bo‘r 
O‘qitish sharoitlari 
Jihozlangan auditoriya