Ж арро ҳ ли к стоматологияси пропедевтикаси

Тиш олиш га нисбий қарш и кўрсатмалар:
1. Ю рак-қон том ир касалликлари (юрак иш емияси, миоқард 
инфарқтидан сўнг биринчи 3-4 кун ичида, қои босим кризис 
даврида, стенокардия хуруж и даврида, ю ракнинг тез уриш 
ҳолларида, ўткир септик эндокардит ва бошқалар)
2. П арёнхиматоз аъзоларнинг (жигар, буйрак, ош қозон ости 
бези) ўткир касалликлари.
3. Қон касалликлари (гемофилия, Верлгоф касаллиги, лейкоз, 
агранулацитоз)
4. У ткир ю қумли касалликлар (грипп, ўткир вирусли юқори на- 
фас йўллари касалликлари, пневмония)
5. М арказий асаб системаси касалликлари (инсульт, менингит, 
энцефалит)
6. Руҳий касалликларнинг хуружи даврида (ш изофрения, телба- 
лик, тутқаноқ)
7. Ў ткир нурланиш касаллигининг I-III даражасида
8. Огиз ш иллиқ пардасининг касалликларида (стоматит, гинги­
вит, хейлит)
9. Оғиз ш иллик пардаси ва жаг суякларида ҳавфли ўсмага ш убҳа 
бўлганда
Ю қорида келтирилган ҳасталиклардан тузалгандан сўнг ёки 
мутахассислар кўригида бўлиб, уларнинг қарш илиги бўлмаса, тиш 
олиш операциясини бажариш мумкин.
Тиш олиш дан олдин беморни кўрикдан ўтказиш .
Тиш олиш ни реж алаш тираётган шифокор беморни кўрикдан 
ўтказиб олиниш и реж алаш тирилаётган тиш нинг ҳолатига баҳо бе- 
риш и керак. А ввало тиш нинг тож қисми ҳолатига эътибор берила- 
ди: I) қанчалик у емирилган, 2) атроф тўқималарда яллигланиш
54

---

борми 3) қимирлаш дараж аси; рентген тасвиридан 4) илдиз атро- 
фидаги суяк ҳолати, 5) илдизлар сони, ш акли, узунлиги, ўзаро му- 
носабати (бирлаш иб ёки тарқалиб кетган), 6) ю қори ж ағ бўш лиғи, 
бурун тубига яқинлиги, 7) пастки альвеоляр нерв ва каналга муно- 
сабати, 8) илдизлар орасидаги суяк қалинлигига.
Ш уларни эътиборга олиб тиш олиш учун керакли асбоблар 
танланади. Тиш олиш операциясини м уваф ф ақиятли баж арилиш и 
ш ифокор ва беморнинг бир-бирини туш униш и ва ҳамкорлигига 
боглиқ. Ш унинг учун ш иф окор бем орга баж арадиган муолаж алар 
ҳақида туш унча бериш и, бемор ҳис қилиш и м умкин таассуротлар, 
масалан анестезия таъсирида юз тўқим алари ва тилда жимирлаш , 
шиш , ҳаракатлари бўйсинмаслиги. Тиш олиш ҳаракатларида оғриқ 
бўлмаслиги, аммо сезги сақланиб қолиш и ҳақида туш унтириш за- 
рур. Ҳ ар қандай маҳаллий оғриксизлантириш тактил сезувчанликка 
таъсир этмаслигини, ш унинг учун беморга борм аш ина ёки искана 
ёрдамида суяк кесилиш и ва синиш ини сезиш и ва уларга аҳамият 
бермаслигини уктириш керак. Беморга ҳеч качон тиш ни олиш ен- 
гил кечадиган ва ж уда тез баж ариладиган операция деб иш онтир- 
маслик керак.
Бемор ж уда безовта бўлса, унга прем едикация тайинлаш ке­
рак. К реслога ўтказиш дан олдин калин кийим ларни ечиш , камарни 
бўш атиш , елкани кенг очиб қўйиш тавсия қилинади.