Izox: o`yinchilar orqaga qaytib kelayonganlarida kolonnada birinchi turgan o`ng qo`lini tirsakdan bukub o`ng tomonga uzatib turadilar. Kaftlar yuqoriga qaragan xolda bo`lishi lozim.(3-rasm). 3-rasm

VI-BOB.O`RTA MAXSUS VA OLIY TA`LIM TIZIMIDA HARAKATLI O`YINLAR
6.1AKADEMIK LITSEY VA KASB-HUNAR KOLLEJLARIDA HARAKATLI O`YINLAR
O`zbekiston Mustaqilligi davri boshlanishidanoq ta`lim sohasida tub,islohatlar o`tkazildi. “Ta`lim to`g`risida”gi qonunning qabul qilinishi (1992-1997 y) tufayli barcha hunar - texnika lim yurtalari ,bazi texnikumlar va turli yo`nalishlardagi bilim yurtlari kasb –hunar kollejlariga aylantirildi.Davlat ta`lim standartlari ,ta`limning uzluksizligi ,kadrlar tayyorlash milliy dasturi,sog`lom avlod davlat dasturi va ular bialn bog`liq bo`lgan ko`p sohalarda o`qitish va o`qish jarayonlarida yangi talablar amalga oshirildi.
O`quvchi –yoshlarni kasb –hunarga yo`naltirish ,kadrlar tayyorlash yo`lida ilm –fan ,ixtisoslik sohasidagi nazariy bilimlar va amaliy ko`nikmalarni berishda manaviy va jismoniy barkamollikni ta`minlash masalalariga aloxida etibor berilmoqda.Shu asosda barcha kasb-xunar kollejlari,akademik –litseylarning yuqori bosqichlarida (I-II Kurs) va o`rta maxsus o`quv yurtlarida “Jismoniy tarbiya” darslari dasturi qayta ishlab chiqilib,davlat tilida darsliklar ,O`quv –uslubiy qo`llanmalar nashr etildi.
Ma`lumki,akademik-litseylar ,kasb hunar kollejlarida jismoniy tarbiya darslari shaklan va mazmunan kengaytirildi va milliy o`yinlar bilan (kurash,xarakatli o`yinlar ,raqs va h.k.)to`ldirildi.Ularning tarkibida xarakatli o`yinlarga o`rin berilishi va mustaqil ravishda ular bilan shug`ullanishga shart-sharoitlarning yaratilishi jismoniy jihatdan rivojlanishni takomillashtirish bilan bir qatorda kasb-hunarni yuqori saviyada egallash ,bo`lajak mehnat joylarida ommaviy madaniy va sport tadbirlarini tashkil etish yo`llari bilan qurollantirilmoqda.Chunki harakatli o`yinlar mazmunida milliy qadriyatlar ,samaralariga erishish ,vatanga sadoqat el-yurt hurmati ,sog`lom turmush tarzi,bolalarni tarbiyalash,ruhiy ozuqa olish insoniy fazilatlar to`la mujassamlashgandir.
Akademik litseylar ,kasb hunar kollejlarida taxsil olish o`smirlik davriga to`g`ri keladi.Yani bu yoshdagilar (16-20)jismonan barkamollikka qadam tashlagan va jismoniy sifatlarning barcha turlari ularda ancha sgakllangan bo`ladi.Aksariyat ko`p yoshlar sportning u yoki bu turi bilan shug`ullanib amaliy malaka hosil qilishadi.
Jismoniy tarbiya darslarida dasturda qayd etilgan barcha sport turlari bilan bevosita shug`ullanish natijasida fudbol,basketbol,valeybol,qo`l to`pi, yengil atletika,kurash ,gimnastika ,suzish ,raqs,badiiy gimnastika kabi sport mashg`ulotlarini ancha o`zlashtirib olishadi.
Jismoniy tarbiya o`qiyuvchilari darslarning turlari va mazmuni asosida harakatli o`yinlarni tanlab olib ,ularning darslariga va umuman sportga qiziqishlarini kuchaytirish maqsadida doimiy ravishda tashkil qilib borishadi.Bu o`z navbatida o`quvchi-yushlar va talabalarning jismoniy jihatdan barkamol bo`lishlari hamda jismoniy sifatlarning u yoki bu tueini rivijlantirishda yordam beradi.
Yuqorida zikr etilgan mulohazalar va amaliy tajribalar asosida takidlash lozimki ,jismoniy tarbiya va sport sihasidagi talabalar o`quv amaliyotlari arafasida mazkur yo`nalishdagi faoliaytlarni chuqurroq o`rganishlari va ularning kasbiy hususiyatlati asosida harakatli o`yinlarni qo`llash usullarini egallashlari zarur bo`ladi.Shuni ham eslatishga to`g`ri keladiki ,o`smirlik yoshdagi o`quvchi va talabalar uchun maxsus o`yinlar deyarli yo`q hisobi.Shu sababdan “1001 o`yin” dan tanlab ,eng avvalo qiziqish o`rgatish,estetik zavq bag`ishlash va jismoniy rivojlanishni ta`minlovchio o`yinlarni tashkil qilish lozim.Shu billan birgalikda kasb-hunar bilan bog`liq bo`lgan harakatli o`yinlarni ham maqsadli o`rgatib borish zarur.
Barcha sohalardagi o`quv yurtlarining o`quvchi yoshlari hamda talabalari uchun quyidagi o`yinlarni namuna qilishnilozim topdik.