Ызбек диалектологияси

Umumiy savollar:

1. 
   Shevalarning sintaktik xususiyati deganda nimani tushunasiz?
   
2. 
   Yozib olingan matnlardan qanday sintaktik hodisalarni qayd qilishingiz mumkin?
   
3. 
   O’z shevangizda yozilgan matnni tahlilqila olasizmi?
   

Glossariy:
Gap –fikrni ifoda qiluvchi eng kichik til va nutq birligi.
So’z birikmasi - ikki mustaqil so’zning o’zaro aloqasi.
Bitishuv - ikki mustaqil so’zning grammatik ko’rsatkichlarsiz birikuvi.
Boshqaruv -hokim so’zning talabiga ko’ra tobe so’zning tushum va vositali kelishiklarda hamda ko’makchilar bilan qo’llanishi asosida aloqaga kirishuvi.
Moslashuv -qaratqich va qaralmish munosabati.
Inversiya -gap bo’laklarining odatdagi tartibining buzilishi va uning gap bo’laklarining gapdagi mavqyeiga ta’sir etmasligi.


2. Laboratoriya, amaliy va seminar mashg’ulotlarining ishlanmalari, tarqatma materiallar, ularni o’tkazish va qo’llash bo’yicha uslubiy tavsiyanomalar

“O’zbek dialektologiyasi” fanidan amaliy mashg’ulotlar ishlanmasi

1-mavzu: O’zbek dialektologiyasining maqsad va vazifalari.


Reja:
1.Sheva, dialekt va lahja tushunchalari.
2.O’zbek tilining murakkab dialektal tarkibi.
3.O’zbek dialektologiyasining tilshunoslik va boshqa fanlarga o’zaro aloqadorligi.
4.O’zbek shevalarini o’rganish metodlari.


Tayanch tushunchalar: Sheva, dialekt, lahja, dialektal tarkib, qiyosiy va tavsifiy metodlar.


O’zbek tili boshqa turkiy tillardan ko’p shevaliligi bilan farqlanadi. O’tgan tarixiy davr ichida o’zbek shevalari to’xtovsiz taraqqiy etdi. Uning taraqqiyot tarixi va hozirgi davrni tushinish va izohlashda sheva, dialekt, lahja degan terminlar qo’llanadiki, ularning lug’aviy va terminalogik ma’nolarini bilish albatta zarurdir.