Iv. Mexanik ishlov berishga sarflangan vaqtni aniqlash V

IV. MEXANIK ISHLOV BERISHGA SARFLANGAN VAQTNI ANIQLASH
Ta’mirlanayotgan detallar mexanik ishlov berishda o‘ziga xos xususiyatlari bilan farqlanadi, bularga xossalarning bir xil emasligi, ishlov beriladigan yuzadagi qatlamlarning notekis taqsimlanganligi.
Turli usullarda ta’mirlanadigan detallarga ko‘proq tokarlik va jilvirlash usullarida ishlov beriladi.
Tokarlik ishlov berish ko‘pchilik holatlarda, tiklash ishlari (qoplama qoplash, kukun purkash, elektrolitik qoplama qoplash) bajarilganidan so‘ng, ishlov berish uchun qoldirilgan qatlam 0,25 mm dan ortiq bo‘lishi, uning qattiqligi HRC 35-40 ni tashkil etadi. Bunday holatlarda kesuvchi asbob sifatida, odatda, qattiq qotishmadan tayyorlangan kesuvchi plastinalar (1-jadval) qo‘llaniladi.
1-jadval
Ta’mirlanadigan detallarga tokarlik ishlov berish sharoitlari

Ta’mirlash turi	Ishlov berish turi	Asbob materiali	Ishlov berish sharoiti
			Kesish tezligi, v, m/min	Uzatish, S mm/ayl	Kesish chuqurligi, t mm
Qoplama Qoplash	Dag‘al	T15K6, T14K8, V8	46,0 27,5 19,0 138 104 67	0,2 0,3 0,4 0,15 0,20 0,30	1,0 2,0 3,0 0,25 0,50 0,75
	Mayin	T15K6, T14K8, V8
Kukun materiallarini termik purkash	Dag‘al	T15K6, T14K8, V8	20	0,30	0,50
	Mayin	T15K6, T14K8, V8	40	0,15	0,20
Elektrolitik temirlash	Dag‘al	T15K6, T14K8, V8	30	0,50	2,0
	Mayin	T15K6, T14K8, V8	60	0,12	0,20

Toblangan detallarga ishlov berishda qattiq VK va TK (VK8 va T15K6) rusumidagi qotishmalardan foydalaniladi, bunda keskichning oldingi burchagi manfiy (γ=-10-15) burchak ostida va asosiy kesuvchi burchakning nishabligi esa λ = 5-10^o ostida tayyorlanadi. Toblangan po‘latga ishlov berish sharoitlari: v = 80-120 m/min; S=0,1-0,2 mm/ayl.; t = 0,5-1 mm. Detallarga bir-necha o‘tishlarda ishlov beriladi.

Agarda yuza qattiq qotishma bilan qoplangan bo‘lsa, dag‘al ishlov berish VK6 va VK3 qattiq qotishmalari bilan quyidagi sharoitlarda ishlov beriladi: kesish chuqurligi – 0,3-0,6 mm; uzatish – 0,18-0,25 mm/ayl; tezlik – 30-35 m/min. Qoplamalarga mayin ishlov berishda, geksogonit-P bilan jihozlangan keskichlar qo‘llaniladi. Ishlov berish sharoiti: kesish chuqurligi – 0,25 mm gacha; uzatish tezligi – 0,02-0,05 mm/ayl.; kesish tezligi – 120-150 m/min ni tashkil etadi.
Detalga ishlov berishda sovutish suyuqligidan foydalaniladi: uning tarkibida 5-8% emulsola, 0,2% kalsilangan texnik soda va suvdan foydalaniladi.
Agarda yuzaning qattiqligi HRC 35-40 dan yuqori bo‘lsa yoki ishlov berilganidan so‘ng yuqori aniqlik va g‘adir-budurlik talab etilmasa, jilvirlash jarayoni qo‘llaniladi. Jilvirlash jarayonini qoplama qoplangandan so‘ng yoki qoplama qoplanib tokarlik ishlov berilganidan so‘ng (2 jadval) amalga oshiriladi.

2-jadval