MUNDARIJA Kirish………………………………………………………………………………...
I. Avtomobillarga TXK va T sonini hisoblash……………………………………....
II. Mashinalarga TXK va T mehnat sarfini hisoblash…………..................................
III. Agregat va uzelda sodir bo’ladigan nosozliklar, ularga TXK, T va rostlash jarayonlari……………………………………………………………………………
IV. Mexanik ishlov berishga sarflangan vaqtni aniqlash……………………………
V. T va TXK texnologik jarayonlarini vaqt bo'yicha me'yorlash……………………
VI. Xulosa…………………………………………………………………………..
VII. Adabiyotlar……………………...……………………………………………..
KIRISH Sanoat va xalq xo’jaligini rivojlanishini hamda ularni yangi texnika bilan muntazam ta’minlash darajasi bevosita mashinasozlik rivojlanishini darajasiga bog’liqdir.
Hozirda Respublikada mashinasozlikni rivojlantirishga, bu yetakchi tarmoq uchun muhandis - texnik va ilmiy kadrlarni tayyorlashga alohida e’tibor qaratilmoqda. Yaqin kelajakda xalq xo’jaligini istiqbolli rivojlantirishda mashinasozlikga yetakchi o’rinlar ajratilmoqda.
Mashinasozlikdagi texnik taraqqiyot nafaqat mashinalar konstruksiyasini yaxshilash bilan, balki ularni ishlab chiqarish texnologiyasini tinimsiz takomillashtirish bilan ham tasniflanadi. Hozirgi vaqtda, zamonaviy yuqori unumdorli dastgohlar, asboblar, texnologik jihozlar, mexanizasiyalash va avtomatlashtirish vositalarini qo’llagan holda mahsulot tayyorlash muhimdir. Qabul qilingan ishlab chiqarish texnologiyasi bevosita chiqarilayotgan mashinalarni ishlash muddatlari va puxtaligi hamda ularni ekspluatasiya qilishdagi tejamkorligiga bog’liq bo’ladi. Mashinasozlik texnologiyasini takomillashtirish jamiyat uchun zarur bo’lgan mashinalarni ishlab chiqarish ehtiyoji aniqlaydi. Shu bilan birga yangi ilg’or texnologiyalarni rivoji nisbatan mukammal mashinalarni loyihalashga, ularni sarfini kamaytirishga olib keladi.
Mashina konstruksiyasini raqobatbardoshliligi uni texnikani zamonaviy darajasiga mosligi, ekspluatasiyadagi tejamkorligi hamda berilgan ishlab chiqarish hajmi va ishlab chiqarish sharoitlariga nisbatan eng tejamkor va unumdor texnologik usullarni qo’llash imkoni qay darajada hisobga oligani bilan tasniflanadi. Bu talablar hisobga olingan mashina konstruksiyasini texnologiyabop deb ataladi.
Konstruksiyani texnologiyabopligiga yetarlicha e’tibor qaratmaslik ko’pincha mahsulot ishchi chizmalariga ular tuzib bo’lingandan so’ng ham, tuzatishlar kiritishga, ishlab chiqarishni tayyorlash muddatlarini cho’zilishga va qo’shimcha xarajatlarga olib keladi.
Mashinasozlikda aniqlikni oshirish va texnologik ta’minlash masalasi juda dolzarb hisoblanadi. Xizmat ko’rsatish texnikasi va texnalogiyasidagi aniqlik mashinalarni ekspluatasiyasini sifatlarini oshirish va ularni ishlab chiqarish texnologiyasi uchun muhim ahamiyatga ega. Aniqlik masalalari keng doirada hal etilishi kerak. Masalan, tayyorlamalarni tayyorlash aniqligini oshirish mehanik ishlov berishdagi mehnat sifatini kamaytiradai, o’z navbatida, mexanik ishlov berish aniqligini oshirish yig’ish jarayonini, to’g’rilash ishlarini kamayishi va mahsulot detallarini o’zaroalmashuvchanligini ta’minlash hisobiga, mehnat sarfini kamaytiradi. Yuqori sifatli mahsulot olishni yechimi aniqlikka ta’sir etuvchi texnologik omillarni chuqur tadqiq etish hamda yangi ilg’or texnologik usullar va jarayonlarni qo’llashga asoslanishi kerak, bundan kelib chiqadiki, kerakli aniqlikni belgilash- konstruktorni muhim vazifasidir. Aniqlik mashina ishlash tejamkorligini tahlili asosida, uni tayyorlash va keyinchalik ekspluatasiyasi tejamkorligini hisobga olgan holda tayinlanishi kerak.
Xizmat ko’rsatish texnikasi va texnalogiyasida mashinasozlik ishlab chiqarishni texnologik jarayonlarini qurish nazariyasi va hisoblash usullari hamda mashina va uni elementlarini konstruktiv shakllantirishga qo’yiladigan texnologik talablar keltiriladi. Xizmat ko’rsatish texnikasi va texnologiyasini asosiy vazifalaridan biri texnologik jarayonlarini bajarish qonuniyatlarini o’rganish va ishlab chiqarishni jadallashtirish va uni aniqligini oshirishda ta’sir ko’rsatish uchun eng samarali bo’lgan ko’rsatgichlarni aniqlashdir. Bu kursni o’zlashtirishda talabalar ilg’or texnologik jarayonlarni tuzish, ishlab chiqarishni avtomatlashtirish hamda tayyorlanishida yuqori unumdorli texnologik usullarni qo’llash imkonini beradigan konstruksiyalarni yaratishdagi kundalik ijodiy ishlari uchun zarur bilimlarni oladilar. Xizmat ko’rsatish texnikasi va texnologiyasida nazariy va amaliy fanlardan foydalaniladi, ularni qonun-qoidalari umumiy va konkret texnologik masalalarni hal etishda sintezlanadi.
Xizmat ko’rsatish texnikasi va texnologiyasi kursida mashinalar ishlab chiqarishni oxirgi bosqichlarida tayyorlamalarga mexanik ishlov berish va mashinalarni yig’ishga tegishli bo’lgan bilimlar majmuasi beriladi. Bu jarayonlar o’zaro bog’liq va eng mehnat sarfi ko’p bo’lgani (mahsulot tayyorlashdagi mehnat sarfini 80-90%). O’zini ahamiyatiga ko’ra ular mashinalar ishlab chiqarish jarayonini asosiysi hisoblanadilar.
To’liq avtomatlashtirilgan beto’xtov ishlab chiqarishni yaratish mexanik ishlov berish va yig’ish oqimlariga turli xil texnologik jarayonlarni (quyish, bosim ostida ishlash, termik ishlov berish va boshqalar) qo’yishni taqozo etadi. Bu mashinasozlik texnologiyasini majmuaviyligini va turli texnologik sohalarini yaqin aloqadorligini belgilaydi shuningdek, texnologik masalalarni ishlab chiqarishni tashqil etish va tejamkorligini hisobga olmay hal etish kerak.
Xizmat ko’rsatish texnikasi va texnologiyasini ishlov berish tartiblari va jarayonlarini muqobillash, seriyali ishlab chiqarish va texnologik jarayonlarni boshqarishni avtomatlashtirish, tayyorlanayotgan mahsulotlarni ekspluatasion xususiyatlarini oshirishni texnologik usullarini qo’llash va boshqa zamonaviy yo’nalishlari etarli darajada matematik fanlar, elektron hisoblash va boshqaruv texnikalari, kibernetika, robototexnika, metallfizikasi va boshqa zamonaviy nazariy va texnik fanlar yutuqlariga tayanadi.
