Иқтисодий таҳлил

42-вариант
1.Айланма маблағлар таҳлили.
Aylanma mablag‘larishlab chiqarish jarayonida ishtirok etuvchi korxonaning ishlab chiqarish fondlarining qiymat ifodasini o‘zida aks ettiradi. Ulardan foydalanish darajasining ortishi ishlab chiqarish samaradorligini oshirishga imkon yaratadi va bu, eng avvalo, ularning aylanuvchanligi tezlashishida namoyon bo‘ladi. Ishlab chiqarish va muomala vaqti kamayishi oqibatida bo‘naklangan aylanma mablag‘larning maksimal darajada tezkor doiraviy aylanmasi fiksirlangan vaqt davrida ishlab chiqarilayotgan mahsulot hajmini oshirishga imkon beradi. Bundan tashqari, aylanuvchanlik tezlashishi korxonaning to‘lov qobiliyati mustahkamlanishiga sabab bo‘ladi.
Aylanma mablag‘laraylanuvchanligining iqtisodiy tahlili quyidagilarni nazarda tutadi: – barcha aylanma mablag‘larning, jumladan alohida iqtisodiy elementlar bo‘yicha dinamikasini baholash; – aylanuvchanlikning o‘tgan davrdan og‘ishlarini aniqlash; – aylanma tezligiga ta’sir qiluvchi omillarni aniqlash; – aylanuvchanlikni tezlashtirish zahiralarini aniqlash. Korxonaning moliyaviy holati aktivlarga joylashtirilgan mablag‘lar qanchalik tez real pullarga aylanayotganligiga bevosita bog‘liq bo‘ladi. Aylanma mablag‘laraylanuvchanligi tezlashishi ularga ehtiyojni kamaytiradi: xomashyo, materiallar, yoqilg‘i, tugallanmagan ishlab chiqarish tanavorlari zahiralari kamroq talab qilinadi, o‘z navbatida, ularni saqlash uchun sarf-xarajatlar darajasi pasayishiga olib keladi. Bu esa oxir-oqibat rentabellik ortishi va korxonaning moliyaviy holati yaxshilanishiga imkon beradi. Aylanma vaqti sekinlashishi aylanma mablag‘larning zaruriy miqdorini oshirishga va qo‘shimcha sarf-xarajatlarga olib keladi, demak, korxonaning moliyaviy holati yomonlashadi. Aylanma mablag‘lartezligi – ishlab chiqarish-xo‘jalik faoliyatining tashkiliy-texnik darajasining majmuaviy ko‘rsatkichi hisoblanadi. Aylanma mablag‘larishlab chiqarish jarayoni uzluksizligini ta’minlaydi. Mablag‘larning aylanma bo‘lish vaqti davomiyligiga tashqi va ichki toifadagi omillar ta’sir qiladi. Tashqi toifadagi omillarga korxonaning faoliyat sohasi, tarmoqqa oidligi, korxonaning ko‘lami, mamlakatdagi iqtisodiy vaziyat va unga bog‘liq bo‘lgan korxonaning xo‘jalik yuritishi kabilarni kiritish mumkin. Ichki omillar – korxonaning narx siyosati, aktivlar tarkibi, zahiralarni baholash metodikasi. Aylanuvchanlikni aniqlash uchun qator ko‘rsatkichlardan foydalaniladi: aylanma mablag‘laraylanuvchanligi koeffitsiyenti, u tahlil davri davomida korxonaning aylanma mablag‘lari bajargan aylanmalar miqdorini o‘zida aks ettiradi;
kunlarda aylanuvchanlik, ya’ni korxonaning aylanma mablag‘lari to‘liq aylanmani amalga oshiradigan davr davomiyligi (kunlarda).
Aylanma mablag‘laraylanuvchanligi koeffitsiyenti (Ka) mahsulot sotish hajmining aylanma mablag‘larningo‘rtacha qoldig‘iga nisbati sifatida quyidagi formula bo‘yicha hisoblanadi: Кa= S/O’Q, gde Ka – aylanuvchanlik koeffitsiyenti; S – mahsulot sotishdan tushum; O‘Q – aylanma mablag‘larningo‘rtacha qoldig‘i.
2. Ўзбекистон Республикасида аудиторлик фаолиятини тартибга солувчи меъёрий ҳужжатлар.
AUDITORLIK FAOLIYATI TO‘G‘RISIDA qonun Qonunchilik palatasi tomonidan 2020-yil 10-noyabrda qabul qilingan Senat tomonidan 2021-yil 5-fevralda ma’qullangan.
“Buxgalteriya hisobi to’g’risida” (yangi tahriri 13.04.2016 yil) qonun va boshqalar.