истеъмолчилар танлови назарияси истеъмолчининг авзал кўриши ва нафлилик

5.3-жадвал
MRSни пасайиши.

5.3-жадвалдан кўриниб турибдики. бефарқлик эгри чизиғидаги MRS 2,4 дан 0,2 гача камаяди. Ушбу пасайишни мантиқий тушунтириш осон. А нуқтасида истеъмолчи нисбатан кўп олма ва нисбатан кам ширинликларга эга. Бефарқлик эгри чизиғи бўйлаб А нуқтадан ўнгга қараб ҳаракатланаётганда олма сони камаяди, ширинликлар сони эса
5.6-расм. Алмаштиришнинг меёрий нормасини камайиши.
кўпаяди. Шубҳасиз, қанчалик истеъмолчида кўп конфет бўлса, у шунчалик дефицитлиги ошиб бораётган олма миқдоридан камроқ миқдоридан, қўшимча конфет олиш учун воз кечишга тайёр бўлади.
5.6- расмда меёрий алмаштириш нормаси график жиҳатдан бефарқлик эгри чизиғининг оғиши билан тавсифланганлигини кўриш мумкин. Бефарқлик эгри чизиқлари истеъмолчиларни авзал кўришларини акс эттирганлиги учун, истеъмолчини танловини таҳлилида истеъмолчи бюджетининг чекланганлиги яни бюджет чекловларга эътибор қаратиш керак.
5.5 Истеъмолчи бюджети. Истеъмолчини оптимал танлови.
Истеъмолчи ҳатти-ҳаракатини тушунишда истеъмолчи бюджетининг чекланганлиги муҳим аҳамият касб этади. Бюджет чекланганлиги истеъмолчининг муайян пул даромадларга эгалиги шароитида нархларнинг муайян даражасида у ёки бу турдаги товарларнинг
маълум чекланган миқдорини сотиб олиш имконияти орқали ифодаланади. Истеъмолчи бюджетининг чекланганлигини графикда икки турдаги
товарни сотиб олишнинг турли комбинацияларини кўрсатувчи бюджет чизиғи шаклида ҳам акс эттириш мумкин. Истеъмолчи бюджети чизиғининг ҳолатига унинг даромадлари ва товарлар нархининг



5.7- расм. Даромад ўзгаришининг бюджет чизиғига таъсири
ўзгариши таъсир кўрсатиши мумкин. Мисол учун, истеъмолчи даромадининг муайян миқдорида 20 бирлик А товар ёки 10 бирлик В товар
сотиб олиш мумкин бўлсин. Бирданига сотиб олиниши мумкин бўлган
ҳар иккала товарнинг турли комбинациялари G бюджет чизиғида).жойлашади. Агар истеъмолчининг даромади 2 баравар ошса, у ҳолда унинг бюджет чизиғи ҳам тегишли равишда G1 ҳолатига силжийди. Аксинча, даромаднинг камайиши, бюджет чизиғининг ҳам қисқаришига ва G2 ҳолатига силжишига олиб келади (5.7-расм)