Issn 2181-9580 toshkent davlat pedagogika universiteti ilmiy axborotlari ilmiy-nazariy jurnali

TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI ILMIY AXBOROTLARI 
 
2020/2
 
chuqur anglash – samarali, muvaffaqiyatli faoliyat yuritish imkoniyatiga egalik darajasi 
ekanligi anglab yetildi.
Kasbiy kompetentlik – bu ma’lum bir faoliyat sohasida berilgan vazifalarni samarali 
bajarish uchun zarur bo‘lgan kasbiy bilim va tajriba (kompetensiya)larning yig‘indisidir. 
Shuningdek, kasbiy kompetentlik nafaqat berilgan vazifalarni samarali bajarish qobiliyatini, 
balki zamonaviy sharoitlarda bilim va tajribani shakllantirish va undan o‘z o‘rnida foydalanish 
qobiliyatini ham anglatadi. 
Kasbiy kompetentlikni shakllantirish jarayoni uzluksiz jarayon bo‘lib, u umumta’lim 
maktabidan boshlanib, kasbiy faoliyatni amalga oshirishgacha davom etadi
1
. Ana shu 
uzluksiz ta’lim jarayonida iqtisodiyot yo‘nalishlari talabalarining axborot texnologiyalari 
sohasidagi nafaqat bazaviy bilimlarining yetarliligi, balki, axborot tushunchasi, axborotni 
yig‘ish, saqlash va qayta ishlash jarayonlarining umumiy tavsifini talab qiluvchi: axborot 
jarayonlarini amalga oshiruvchi texnik vositalar, tizimli dasturiy ta’minot, Office dasturlari, 
Web-dasturlash asoslari, mutaxassislikka yo‘naltirilgan dasturlarni chuqur o‘rganish, 
shuningdek, ushbu olingan bilimlarni amalda qo‘llash qobiliyatiga ega bo‘lishlari zarur 
hisoblanadi.
Shuningdek, iqtisodiyot yo‘nalishlarida ta’lim beruvchi o‘qituvchilar Microsoft Office 
dasturlari: MS Excel, MS Access, obyektga yo‘naltirilgan dasturlar: S++ Builder, PHP My 
Admin, MySQL, Oracle, Cisco Packet Tracer, internetning interaktiv xizmatlari: soliq.uz, 
my.soliq.uz, my.gov.uz, iqtisodiy masalalarni yechishni avtomatlashtirishga xizmat qiladigan 
1UZ, 1C, eStat 3.0., iABS-bank va boshqa dasturlardan foydalanishni bilishi, ta’lim jarayonida 
ularni qo‘llashi natijasida talabalarda kasbiy kompetentlikning vujudga kelishi, “Men 
iqtisodchiman” darajasining motivatsiyali, kommunikativ, tahliliy komponentlari 
shakllanishi, o‘qituvchi tomonidan o‘rgatilayotgan fanga oid yangi bilimlarni o‘rganib borishi, 
o‘z faoliyatini baholay olish hamda shaxsiy qarorlar qabul qilish xususiyatlarining 
shakllanishiga erishish mumkin.
Iqtisodiyot talabalarining ta’lim jarayonida kasbiy kompetentlikni shakllantirish uchun 
kasbiy faoliyatga oid internet resurslarini o‘qitish maqsadga muvofiq. Masalan: 

my.soliq.uz - soliq organlarining elektron davlat xizmatlari portali bo‘lib, undan 
tadbirkorlik faoliyati bilan shug‘ullanuvchi kichik biznes korxonalarining moliyaviy 
hisobotlarini elektron shaklda topshirishni avtomatlashtirishda foydalaniladi;

soliq.uz - O‘zbekiston Respublikasi davlat soliq qo‘mitasi sayti bo‘lib, iqtisodchilar 
kasbiy faoliyati davomida soliqqa oid yangiliklar, imtiyozlar, tekshirishlar reja-jadvali, milliy 
standartlar bilan tanishib boradilar; 

stat.uz - statistika hisobotlarini topshirish va buxgalteriya hisob kodlarini bilib 
borish sayti hisoblanib, unda tadbirkorlik faoliyati bilan shug‘ullanuvchi kichik biznes 
korxonalarning statistik hisobotlarini tayyorlashni avtomatlashtiruvchi eStat 3.0. dasturini 
yuklab olish mumkin; 
1
Каюмова Н.А. Ахборотлашган таълим муҳитида информатика ўқитувчисининг касбий 
компитентлигини
шакллантириш. Физика, математика ва информатика илмий-услубий журнали.: Т. - 
2017. 85-92 б. 
67

---