Issn 2181-9580 toshkent davlat pedagogika universiteti ilmiy axborotlari ilmiy-nazariy jurnali

TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI ILMIY AXBOROTLARI 
 
2020/2
 
Yuqoridagilardan ko‘rinadiki, uzluksiz malaka oshirish – uzluksiz ta’lim sohasidagi 
resurslar va butun faoliyatni birlashtirib shaxs rivojlanishining uyg‘unligiga va kasbiy 
kompetensiyalarini rivojlantirishga erishishga yo‘naltirilgan, vaqt (muddatlari bo‘yicha) va 
makon (o‘qitish joyi bo‘yicha) bilan chegaralanmagan, doimiy faoliyatdagi jarayon bo‘lib, 
kasbiy faoliyat bilan bog‘liq ta’limiy ehtiyojlarni qondirish, o‘qitish jarayonining sifatini 
takomillashtirish, avvaldan olingan kasbiy bilimlarni yangilash va chuqurlashtirish kabi 
maqsadlarni bajarishni ko‘zda tutadi. O‘qituvchilarning uzluksiz malakasini oshirish ularning 
o‘z kasbiy tajribalarini tahlil qilish va baholash, shuningdek, o‘zini-o‘zi shaxsiy rivojlantirish 
ehtiyojlarini faollashtirish va qo‘llab-quvvatlashga asoslanadi.
Uzluksiz malaka oshirish jarayonini tashkil etishda o‘qituvchilarning shaxs sifatida 
umumiy rivojlanishini, ularning pedagogik jarayonlarni tashkil etish va boshqarish faoliyati 
bo‘yicha tayyorgarlik darajasini hisobga olish zarur.
Ta’lim muassasalarida tashkil etiladigan uzluksiz malaka oshirish jarayonida ta’lim 
muassasasi rahbarlari va professor-o‘qituvchilarda kasbiy ahamiyatga ega bo‘lgan shaxsiy 
sifatlarni shakllantirish va rivojlantirishga erishish uchun mazkur jarayonda quyidagilarga 
alohida e’tibor qaratish zarur
1
: 
1.
Ta’lim muassasalari faoliyatiga qo‘yilayotgan yangi ijtimoiy talablarni hisobga olgan 
holda o‘z faoliyatini tahlil qilish va baholash.
2.
Bunda o‘qituvchi faoliyatining maqsad va vositalari, maqsad va natijalar o‘rtasidagi 
ziddiyatlarni, anglashilmovchiliklarni hamda o‘zini o‘zi rivojlantirish yo‘nalishlarini aniqlaydi 
va uning zaruriyatini anglaydi. 
3.
Kasbiy faoliyat yo‘nalishidagi tushunchalarni va yangilikni anglashga nisbatan 
intilishning o‘zgarishi. Bunda o‘qituvchilarning bilimi, ko‘nikma va malakalarining 
yangilanishi, ma’naviy va madaniy salohiyatining rivojlanishi hamda axborotlar almashinuvi 
amalga oshadi, ularda kasbiy faoliyat yo‘nalishidagi tushunchalar o‘zgaradi, shaxsiy 
o‘zgarishlar vujudga keladi. 
Xalq ta’limi xodimlari, xususan, pedagoglarning uzluksiz ta’limini tashkil qilish, ularga 
o‘zlarining kasbiy mahoratlarini mustaqil oshirib borishda metodik ko‘maklashish maqsadida 
quyidagi yo‘nalishlarda qator tashkiliy ishlarni amalga oshirish taklif qilindi
2
: ayrim fanlar 
bo‘yicha pedagoglarning kasbiy mahoratini uzluksiz oshirib borish; xalq ta’limi xodimlari 
uzluksiz malakasini oshirish bo‘yicha sayyor o‘quv kurslarini tashkil etish; fanlar bo‘yicha 
tayanch maktablar va ularda pedagoglar uchun harakatdagi o‘quv mashg‘ulotlarini tashkil 
qilish; “Yilning eng yaxshi fan o‘qituvchisi” respublika tanlovini o‘tkazish. Ta’lim 
oluvchilarning mustaqil faoliyati katta yoshdagi o‘quvchilar o‘quv ishlarining asosiy turi 
hisoblanadi. Bunda o‘quv faoliyati turi sifatidagi mustaqil ishlarni o‘tkazish emas, balki ta’lim 
oluvchilar tomonidan o‘zining o‘qishini tashkil etishni mustaqil amalga oshirish tushuniladi. 
Bu tamoyil katta yoshdagi ta’lim oluvchi uchun o‘quv materiali bilan mustaqil ishlash va taklif 
etilgan topshiriqlarni bajarish imkoniyatini ta’minlaydi. Bunda zamonaviy masofaviy ta’lim 
kattagina yordam ko‘rsatadi.
1
Turg‘unov S.T. va boshqalar. О‘qituvchilarning kasbiy mahorat va kompetentliligini rivojlantirish. –Toshkent.: 
Sano-standart, 2012 –172 b.
2
N.Raxmanqulova, M.Yuldashev, A.Baxramov, M.Ahmedov, T.Raimov, A.Ametov. Xalq ta’limi xodimlarining 
malaka oshirish kurslaridan keyingi faoliyatlarini pedagogik qo‘llab
-quvvatlash. – T.: Lesson-press, 2018. 160 
b. 
64

---