Issn 2181-9580 toshkent davlat pedagogika universiteti ilmiy axborotlari ilmiy-nazariy jurnali

TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI ILMIY AXBOROTLARI 
 
2020/2
 
I.S.Ladenko analitik va sintetik refleksiyani farqlaydi. Demak, pedagogning innovatsion 
faoliyati tuzilmasi motivatsion, kreativ, texnologik va reflektiv komponentlardan iboratdir. 
Innovatsion faoliyat tuzilmasi haqidagi muhim tizimli tasavvurlar, ularning vazifalarini 
asoslash, ularning shakllanganlik meʼyorlari va sathlari ularni oliy maktab amaliyotiga tatbiq 
etishning zarur omili hisoblanadi. Pedagogik jarayonda refleksiya – yuzaga kelgan pedagogik 
vaziyatda pedagogik oʻzaro munosabatlarning subyektiv pedagogik vaziyatni tashkil 
qiluvchilar: oʻquvchilar, oʻqituvchilar, pedagogik jarayon qatnashchilarini rivojlantirish 
shartlari, muhit, mazmun, mohiyat, pedagogik texnologiyalar va boshqalarga oʻzini 
muvofiqlashtirish jarayoni. Kasbiy refleksiyaning oʻzi va shaxsiy “Men”i imkoniyatlaridan 
kelib chiqib tanlangan kasb, jumladan, u haqda mavjud tasavvurlar talab qiladigan omillar 
bilan uygʻunlashtirish sifatida taʼriflanadi. Pedagogik kasbiy refleksiya haqida ham soʻz 
yuritib, bu tushuncha ostida istalgan kasbiy refleksiyaga oʻxshash, lekin pedagogik faoliyat 
xususiyatlari va shaxsiy pedagogik tajriba bilan bogʻliq mohiyatan oʻzgacha refleksiya 
nazarda tutilishi taʼkidlanadi. Oʻqituvchining kasbiy pedagogik faoliyatida refleksiya 
jarayonini oʻrganib, koʻplab olimlar uning kommunikativ hamda kooperativ turlarini ustun 
qoʻyadi, aynan ushbu usullar oʻqituvchining pedagogik faoliyatida va oʻquvchilar bilan 
muloqotida koʻproq namoyon boʻladi. 
Tadqiqot doirasida kasbiy pedagogik refleksiya boʻlajak oʻqituvchilar pedagogik 
mahoratini rivojlantirishning oʻz-oʻzini bilishi, anglashi; rivojlantirish, nazorat qilish 
bosqichlarini oʻz ichiga qamrab olishi aniqlandi. Tajriba-sinov ishlari Nizomiy nomidagi 
Toshkent davlat pedagogika universitetida 2019-2020-yillarda olib borildi. Tajriba-sinov 
ishlarida tajriba guruhida jami 67ta, nazorat guruhida jami 66 nafar talaba qatnashdi. 
Pedagogik tadqiqotlarda gipoteza sifatida nazorat guruhida olib borilgan anʼanaviy metodika 
asosida olingan natijalar tajriba guruhida olib borilgan maxsus metodika asosida olingan 
natijalar bilan taqqoslanib, tajriba guruhlaridagi natijalarning samarali ekanligi koʻrsatildi. 
1-jadval