Issn 2181-9580 toshkent davlat pedagogika universiteti ilmiy axborotlari ilmiy-nazariy jurnali

TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI ILMIY AXBOROTLARI 
 
2020/2
 
Xulosa. O‘quvchilar bilan yangi mavzu yuzasidan savol-javob o‘tkaziladi. Mevali 
daraxtlarni parvarish qilish, daraxt shoxlarini sindirmaslik haqida suhbatlashiladi. Uyga 
vazifa. Kartochkada berilgan mevalar rasmini bo‘yab kelish so‘raladi. Rag‘batlantirish. 
O‘quvchilar faoliyatiga ko‘ra baholanadi. Ushbu berilayotgan dars va mashg‘ulot 
ishlanmalaridan ixtisoslashtirilgan maktab va maktab-internat defektologlari o‘z faoliyatlari 
davomida foydalandilar va o‘quvchilarni faol bo‘lishiga, bir-birlarini hurmat qilishlariga, 
jamoa bo‘lib ishlash orqali verbal va noverbal muloqotga kirishish ko‘nikmalarini 
rivojlantirishga erishildi. Shuningdek, tadqiqot doirasida ishlab chiqilgan o‘yin 
texnologiyalarining afzalliklari hamda pedagogik-psixologik talablarni inobatga olgan holda 
ta’lim jarayonida qo‘llanilishi boshlang‘ich sinf aqli zaif o‘quvchilari muloqot 
ko‘nikmalarining shakllanganlik darajasini obyektiv baholash imkonini berdi. Imkoniyati 
cheklangan bolalarning verbal va noverbal muloqot ko‘nikmalarini rivojlantirishda 
defektolog, tarbiyachi hamda logopedlar quyidagi metodik tavsiyalarga amal qilishlari lozim:
-
defektolog, tarbiyachi hamda logopedlar psixologik-pedagogik tashxis natijalarini 
birgalikda muhokama qilib, har bir bolaning kundalik ta’lim-tarbiyasi samarali kechishi uchun 
ijobiy korreksion ish uslubini tanlashlari lozim; imkoniyati cheklangan bolaning muloqot 
qilish ko‘nikmalarini shakllantirish bo‘yicha korreksion ishlarga sharoitlar yaratish: 
kommunikativ muloqotni rivojlantiruvchi mashqlar va o‘yin texnologiyalaridan dars, 
mashg‘ulot va dam olish paytida foydalanish; imkoniyati cheklangan bolaning bajargan 
ishlarini boshqa bolalar bilan solishtirmasdan, balki uni o‘zining avvalgi ishlari bilan 
solishtirib, erishayotgan yutuqlarini aytib rag‘batlantirib, bolaga o‘z kuchiga ishonch hissini 
rivojlantirish; imkoniyati cheklangan bolalar atrofdagilar mehrini his etib turishi lozim, bola 
bilan doimo munosabatga kirishib, uni qo‘llab-quvvatlash kerak; bolalarning o‘z kuchlariga 
ishonch hislarini rivojlantirish uchun darsda, o‘yin jarayonida va mashg‘ulotlar davomida 
barcha bolalarning faol ishtirokini ta’minlash zarur; imkoniyati cheklangan bolalarda yaxshi 
suhbatdosh, yaxshi tinglovchi bo‘lish ko‘nikmalarini rivojlantirish zarur.