Issn: 2181-1601 Uzbekistan

ǀ
ISSUE 2 
ǀ
2022 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
 
Page 222
mo’ljallandi. Cho’lpon, «Kecha va kunduz». 2) -[Bozordagi] Mollar ichida jahondagi 
attorlikning xamma jihozi topiladi: mozi, zanjabil, sanoyi makka, kuchala, 
ko’zmunchoq.. qo’ying-chi, hamma narsa bor, — dedi Shum bola. G’. G’ulom, Shum 
bola. 3) Bangidevona, yovvoyi nasha, kampirchopon, hatto kuchala bilan isiriqning 
ortiqchasi ham yosh vujudni zaharlab qo’yishi hech gapmas. Gazetadan. 
Kuchala yegan joyingga borib tirish
(qilig’ingni ichgan (kayf qilgan) joyingga 
borib qil), kuchala yegan itdek iboralari xalqimizda qadimdan qo’llaniladi. Masalan, 
"Agar ichkilik ichgan bo’lsang, kuchala yegan joyingga borib tirish", demoqchi bo’ldi-
yu, aytmadi. R. Fayziy
, «Hazrati inson» 
. Chakidaxo’r mulla Sodiqoxun.. tuzoqlariga 
tushadigan axmoq topolmasdan, kuchala egan itdek tirishib qoldilar. «Mushtum». 
Kuchala egan kabi tirishib, buzog’i teskari kelgan sigirdek to’lg’anadi va ihraydi. A. 
Qodiriy, Kichik asarlar. Kuchala yegan itdek buncha tirishasan (ibora). 
Xulosa qilib aytganda shifobaxsh o’simlik nomlari tilimizda turli shaklda, shu 
jumladan, tub so’z, sodda yasama, qo’shma hamda boshqa tillardan o’zlashgan atamalar 
holatida 
uchraydi 
va 
xilma-xil 
variantlarda qo’llaniladi. Bu esa ayrim 
tushunmovchiliklar keltirib chiqaradi, dorilar tarkibini yoritishda, o’simliklarni bir-
biridan farqlashda tushunarsiz lotin tilidan foydalanishga majbur bo’linadi. Bu kabi 
holatlarning oldini olish uchun tilshunoslar tomonidan tizimli ravishda shifobaxsh 
o’simlik nomlari tadqiq etilib, ularning ilmiy asoslarini, atamalarga oid lug’atlar va 
elektron ilovalarini yaratish zarurati yaqqol ko’zga tashlanadi. 
REFERENCES 
1.
Mirziyoyev.Sh, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-yil 10-apreldagi PQ-
4670-son qarori, Lex.uz
2.
Armando T. Hunziker: 'The Genera of Solanaceae' (o'zbek tilida: 'Ituzumdoshlarning 
Turkumi').
3.
A.R.G. Gantner Verlag K.G., Ruggell, Liechtenstein 2001. ISBN 3-904144-77-4 
4.
Bolalar ensiklopediyasi, 2014, https://kitobxon.com/oz/company/ o’zbekiston - 
milliy-enciklopediyasi 
5.
Dorivor o’simliklar yetishtirish texnologiyasi va ekologiya. Toshkent. Tafakkur 
bo’stoni-2018. 
6.
Hojimatov Q., Olloyorov M. , Oʻzbekistonning shifobaxsh o’simliklari va ularni 
muhofaza qilish, T., 1988; 
7.
Hojimatov Q., Yoʻldoshev K., Shog’ulomov U., Hojimatov O., Shifobaxsh giyoxlar 
dardlarga malham (Fitoterapiya), T., 1995;
8.
Nabiyev M, Shifobaxsh giyoxlar, T., 1980;
9.
Pratov.O’.P, Nabiyev.M.M. O’zbekiston yuksak o’simliklarining zamonaviy tizimi. 
Toshkent . O’qituvchi- 2007. 
10.
O`zbek tilining izohli lug`ati (1-tom), 2006-yil, 26-27-b 

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3 
ǀ
ISSUE 2 
ǀ
2022 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
 
Page 223
11.
OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil 
12.
Tib qonunlari 3-4-tom,
13.
Xoliqov K., Oʻzbekiston janubidagi dorivor oʻsimliklar, T., 1992;
14.
Xolmatov H.X., Habibov Z. H., Farmakognoziya [Darslik], T., 1967;