Issn: 2181-1601 Uzbekistan

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3 
ǀ
ISSUE 2 
ǀ
2022 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
 
Page 214
SHIFOBAXSH O’SIMLIK NOMLARINING LINGVISTIK XUSUSIYATLARI 
Nosir Numonovich Mirjonov 
Buxoro davlat universiteti O’zbek tilshunosligi kafedrasi magistranti 
ANNOTATSIYA 
Maqolada o’zbek tilida qo’llanadigan bangidevona, bargizub, isiriq, kavrak va 
kuchala kabi shifobaxsh (dorivor) o’simliklarning nomlari, ularning tilimizda 
qo’llanilishi, kelib chiqish asoslari, leksik va morfologik xususiyatlari haqida atroflicha 
so’z yuritiladi. Shu bilan birga shifobaxsh o’simlik nomlarini tadqiq etish zarurati 
haqida bir qator dalillar keltirilgan. 
Kalit so’zlar: 
dorivor, dorivor o’simliklar, bangidevona, bargizub, bargizo’t, 
isiriq, isiriqdon, kavrak, kuchala, “O’zbekiston Respublikasida Xalq tabobati sohasini 
tartibga 
solish 
chora-tadbirlari 
to’g’risida” gi PQ-3968-sonli, “O’zbekiston 
Respublikasida Xalq tabobatini rivojlantirishga doir qo’shimcha chora-tadbirlari 
to’g’risida” gi PQ-4668-sonli qarorlar. 
Yer yuzida dorivor oʻsimliklarning 10—12 ming turi borligi aniqlangan. 1000 dan 
ortiq oʻsimlik turining kimyoviy, farmakologik va dorivorlik xossalari tekshirilgan. 
Oʻzbekistonda dorivor oʻsimliklarning 700 dan ortiq turi mavjud. Shulardan tabiiy 
sharoitda oʻsadigan va madaniylashtirilgan 120 ga yaqin oʻsimlik turlaridan ilmiy va 
xalq tabobatida foydalaniladi. Hozirgi davrda tibbiyotda qoʻllaniladigan dori-
darmonlarning deyarli 40—47% i oʻsimlik xom ashyolaridan olinadi.
Dorivor
1
-
[f. 
-shifobaxsh, dori bo’ladigan], sifat. Turli kasalliklarga dori 
bo’ladigan yoki dori olinadigan. Ishlatilishi: dorivor moddalar, dorivor o’simliklar. 
Adabiyotda:
1) U dorivor giyohlarni tog’ma-tog’ yurib topib kelar, quritar, katta-
kichik honchalarda yanchib tuyar—dori tayyorlar edi. (K.Yashin, Hamza) 2) Ular 
(savdogarlar) Rossiya bozorlariga Hindiston dorivorlari, Samarqand, Buxoro kosiblar 
to’qiganshoyi, atlas, zarbof, kimxob, baxmal olib borardilar. (M.Osim, Elchilar)