Issn 2091-5446 ilmiy axborotnoma научный вестник scientific journal

3,5-7 yoshli bolalar bilan dastlabki gimnastika elementlarining samarasini belgilovchi 
fiziologik talablar 
Yosh 
Yuklamalardavomi
yligi 
Yuklamalar 
yo‘nalishi 
Yuklamalarxususiya
ti 
Yuklamalar 
belgilari 
Dam 
olish 
3,5-4,5yosh 
83 sekund 
Oyoq 
mushaklariga 
Dinamik
Yu
QS 
d
as
tl
abk
ik
o‘
rs
at
ki
chn
in
g7
9,
1 
%
ga
; t
ik
la
ni
sh 3 
da
q 
d
a.
F
ao
l,
bos
h
qa
fa
ol
iya
tt
ur
iga
o‘
tis
h
, 
d
i
li
ik
ti
ib
b
4,5 -5,5yosh 111 sekund
Oyoq 
mushaklariga 
yuklama 
lokallashuvini 
o‘rgartirib 
Dinamik 
uzoqmuddatli 
5,5-6,5yosh 
117 sekund 
Tana qismlariga 
kombinasiyalang
an harakatlari 
Kombinasiyalangan 
(dinamik statik) 

---

ILMIY AXBOROTNOMA PEDAGOGIKA 2019-yil, 6-son 
144 
7 yosh 
122 sekund
Murakkablashtiri
gan 
kombinasiyalang
an harakatlari 
Hajm va shiddati 
hisobiga 
murakkablashtirilga
n 
Maxsus adabiyotlar tahlili va pedagogik kuzatuvlar natijalari maktabgacha yoshdagi bolalar psixik 
rivojlanishining dastlabki gimnastika elementlarini bosqichi jarayonini loyihalash va uning amalga 
oshirilishini belgilovchi me’yorlarini aniqlashtirish imkonini berdi (2-jadval). 
2-jadvalda taqdim etilgan ma’lumotlardan kelib chiqadiki, maktabgacha yosh davri moddiy 
dunyoning kengayishi hamda haqiqiy narsalar dunyosida harakatlanish zarurati bilan tavsiflanadi. Bolalar 
o‘zini anglashi va o‘ziga baho berishi shakllanadi. 
Maktabgacha yoshdagi bolaning aniq maqsadli faoliyati uchun eng kuchli motiv-rag‘bat va mukofot 
olish, shuning uchun dastlabki gimnastika bo‘yicha bolalar jismoniy tarbiya mutaxassisi va yo‘riqchi 
maktabgacha yoshdagi bolalarning muvaffaqiyatlarini ijobiy mustahkamlash variantlarini oldindan 
rejalashtirib, o‘ylab qo‘ymog‘i lozim. 
Bu vazifani hal etish uchun eng mos keladigani o‘yin metodi: mashg‘ulotlarini o‘yin shaklida 
o‘tkazish mashg‘ulotlarga estafetali, harakatli o‘yinlarini kiritish. Mutaxassislar fikricha, bolalarning 
dastlabki gimnastika mashg‘ulotlariga motivatsiyasini oshirishda, eng ta’sirchan og‘zaki metodlari: 
ishontirish, rag‘batlantirish, jismoniy tarbiya mashg‘ulotlarida dastlabki gimnastika elementlarini 
bajarishda ijodkorlik qobiliyatlarini rivojlantirish va uni rag‘batlantirishdan iborat. 
So‘z metodini tanlaganda, mashg‘ulot yoki musobaqa faoliyatidagi muvaffaqiyatsizliklar chog‘ida 
motivatsiyani oshirish uchun bolaning xatolari sababini vaqtinchalik, bartaraf etish mumkin bo‘lgan omil 
sifatida tushuntira olish juda muhim. Bolalar bilan ular tayyorgarligining kuchli va zaif jihatlarini aniqlash; 
tahlil qilish hamda chiqarilgan xulosalar asosida mashg‘ulot jarayoniga tahrir kiritish zarur.