ILMIY AXBOROTNOMA FALSAFA 2019-yil, 6-son
46
ayniqsa, o‘z qarindosh urug‘iga yaxshilik qilish istagidan iborat; ojizlik paytida yaxshi tilaklar izhori,
imkon bo‘lsa, amaliy yordam ko‘rsatmoqham shunga barobar.
To‘g‘rirog‘i, agarda muruvvat faqat diniy qoidalarga rioya etmoqdan iborat deb tushunilganda
barcha aytib o‘tilgan gaplar bundan ham tashqarida bo‘lmas edi. Axir, din adolat, tenglik, adolatsizlikni
yo‘qotmoqni, mazlumlarga yordam ko‘rsatmoqni o‘zi uchun kerakli deb biladiku.
Yuzning go‘zal bo‘lmog‘i, qomatning xushbichimligi – unisi ham, bunisi ham yoqimli. Kishilar
o‘zlari bilan uchrashuvchi odamlarda shularni ko‘rmoq istaydi. Hatto xudoning elchisi Muhammad (s.a.v),
elchilikka qaddi qomati kelishgan, chiroyli ismli odamlarni yuborar ekanlar. Agar odamlarning ismi, joyi
va makonlarining otlari, nisbalari xunuk bo‘lsa, ularnijarangdor otlar bilan almashtirar ekanlar. Ammo yuz
ona qornidayoq beriladi va ularni almashtirmoqning iloji yo‘q. Birorta yaratilgan zotni bunday qilib
bo‘lmaydi. Jonning qiyofasini esa ahloq va hayot tarzi o‘zgartira oladi. Chunki u o‘z ehtiroslari ustidan
hukmrondir. Ularni o‘zgartirmoqqa kuchi etadi, ularning salbiy tomonlarini maqtovliga aylatira oladi. Bu
holga uning o‘z jonini tarbiyalab bormog‘i, manaviy muolaja orqali amalga osha boradi, nosog‘liklarini
axloqiy kitoblarda ko‘rsatib qo‘yilganidek izchil ketkizmoq orqali erishiladi [6;20]. Bundan kelib chiqib,
mutafakkir fikricha insonni tashqi ko‘rinishi, ismi sharifi va yaxshi muomalasi ijtimoiy hayotda muhim rol
o‘ynaydi va ko‘pgina masalalarni hal qilishda ijtimoiy ta’sir ko‘rsatadi.
Adabiyotlar
1.
Булгаков П.Г. Жизнь и труды Беруни.
–
Ташкент
:
“Фан”, 1972.
–
С.420.
2.
Abu Rayhon Beruniy. Tanlangan asarlar, III, Geodeziya. Muqaddima, tarjima va izohlar
muallifi A.Ahmedov. – Toshkent, 1982. 343 bet.
3.
Леммлейн Г.Г. Минерологические сведения. в кн.: Абу Райхан Бируни, “Минералогия
”. –
М., 1963
. –
С. 292
-402.
4.
Беленицкий А.М., Примечания к переводу, в кн.: Абу Райхан Бируни, “Минералогия
”. –
М., 1963
. –
С. 419.
5.
Абу Райхан Бируни. Китаб ал
-
джамахир фи маърифат ал
-
джавахир, в переводе
А.М.Беленицкого
под редакцией Г.Г.Леммлейна “Собрание сведений для познания драгоценностей
”
(“
Минералогия
”). –
М., 1963.
–
С.
518.
6.
Abu Rayhon Beruniy. Qimmatbaho javohirlar haqida bilimlar kitobi (Mineralogiya). Tarjimon
akademik A.Qayumov. –Toshkent, 2017. 365 bet.
7.
Akromxo‘jaev O.M. Beruniy tug‘ilgan kunining 1000 yilligiga bag‘ishlangan to‘plam. T.:
“Fan”, 1973. 32-63 betlar.
8.
Abu Rayhon Beruniy. “Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar”. Tanlangan asarlar I tom /
Tarjimon A.Rasulov. Izohlarni I.Abdullaev va A.Rasulov tuzgan. Mas’ul muharrirlar: I.Abdullaev va
O.Fayzullaev. –Toshkent: “Fan”, 1968. 465-bet.
Do'stlaringiz bilan baham: |