Issn 2091-5446 ilmiy axborotnoma научный вестник scientific journal

Xarakteristik xossa
. To‘plamning xarakteristik xossasi deb, shunday xossaga aytiladiki, 
mazkur to‘plamning hamma elementlari bu xossaga ega bo‘lib, unga tegishli bo‘lmagan hech bir 
element bu xossaga ega bo‘lmaydi. 
Bu xossaga ega to‘plam quyidagicha belgilanadi: 
{ | ...}
A
x x
=
bu yerda chiziqdan keyin 
mos elementlarning xossalari yoziladi. 
1-ta’rif.
Elementlari sonlardan iborat to‘plamga sonli to‘plamlar deyiladi. 
Matematikada to‘plamlarga misollar: 

---

ILMIY AXBOROTNOMA 
OʻQITISH METODIKASI
 
 
2019-yil, 6-son 
87 
a)
Predmetlarni sanashda ishlatiladigan sonlar natural sonlar deyiladi va 
{1, 2,..., ,...}
N
n
=
harfi bilan belgilanadi. 
b)
Butun sonlar to‘plami
{... 2, 1,0,1, 2,...}
Z
=
− −
(musbat, manfiy va nol 
sonlari) harfi bilan belgilanadi. 
c)
Cheksiz davriy o‘nli kasr ko‘rinishda tasvirlash mumkin bo‘lgan sonlar 
ratsional sonlar
 
deyiladi, yoki oddiy kasrlar. R
atsional sonlar
to‘plami 
|
,
m
Q
n
N m
Z
n


=
∈
∈




bilan 
belgilanadi. 
d)
Davriy bo‘lmagan cheksiz o‘nli kasrlarga irratsional sonlar deyiladi. 
e)
H
aqiqiy sonlar 
to‘plamini
R
bilan belgilaymiz, u ratsional va irratsional sonlar 
to‘plamining birlashmasidan iborat.
2-ta’rif. 
Agar 
A
to‘plamning barcha elementlari 
B
to‘plamda ham bo‘lsa, 
A
to‘plam 
B
to‘plamning qismi deyiladi. Bu munosabat 
A
B
⊂
shaklda belgilanadi. 
Masalan, natural, butun, ratsional va haqiqiy sonlar to‘plamlari quyidagi munosabatni 
qanoatlantiradi 
N
Z
Q
R
⊂ ⊂ ⊂
(3.1-chizma). 
1 – chizma.