Issiqlik almashish jaryonlarini modellashtirish va sintez qilish

LABORATORIYA ISHI -5
DAVRIY KIMYOVIY REAKTORLARNI MODELLASHTIRISH VA SINTEZ QILISH Bajardi: Xamidullayeva Zebo
Tekshirdi : Jabborov A.

2. 
   Ishning maqsadi.
   

Kompyuterda davriy kimyoviy reaktorlarni modellashtirish.
III. Masalaning nazariy asoslari va qo‘yilishi
Kimyoviy reaktorlarda ketayotgan jarayonlarni matematik modellashtirish yo‘li bilan o‘rganishda, avval kimyoviy jarayonning stexiometrik tenglamasi tuziladi, so‘ngra reaksiya molekulyarligi va tartibi aniqlaniladi. Agar kimyoviy reaksiya tezligi konstantasi qiymati noma’lum bo‘lsa, unda uning qiymatini eksperimental yo‘l bilan aniqlanib, so‘ngra kinetik tenglamalar tuziladi.
Faraz qilaylik, davriy kimyoviy reaktorda (5.1 - rasm) quyidagi stexiometrik tenglama bo‘yicha elementar kimyoviy jarayon ketayapti

5.1 - rasm. Davriy kimyoviy reactor prinsipial sxemasi

A + B  С
bu yerda, A va B - o‘zaro ta’sirga kirayotgan moddalar; C - reaksiya mahsuli; k - reaksiya tezligi konstantasi (odatda uning qiymati tajriba yili bilan aniqlanadi).
Ushbu kimyoviy reaksiyani elementarligini hisobga olib, kimyoviy reaksiya tezligi W_r ni quyidagicha yozish mumkin:
W_r = V ^. k ^. C_a ^. C_b
bu yerda, C_a, C_b - o‘zaro ta’sirga kirayotgan A va B moddalar konsentratsiyalari; V - reaktordagi moddalar xajmi.
Reaksiya komponentlarining molekulyar og‘irligi M_a, M_b va M_c. Massalarning saqlanish qonuniga binoan: M_a + M_b = M_c. (Masalan, quyidagi reaksiya uchun: 2H₂ + O₂ = 2H₂O; M_a = 4, M_b = 32, M_c = 36, ya’ni, 4+32=36).
Massalarning saqlanish qonunini hisobga olib, keltirilgan o‘zgarmas sarf kattaligini hisoblab topishimiz mumkin, a = M_a/M_c; b = M_b/M_c. Bu o‘zgarmas sarf kattaliklari, Q_c modda olish uchun kerak bo‘lgan A va B modda miqdorlarini hisoblashda kerak bo‘ladi.