Иссиқлик нурланиши

ИССИҚЛИК НУРЛАНИШИ
Иссиқлик нурланишда нурланаётган жисм зарраларининг хаотик иссиқлик харакат энергиясининг бир қисми электромагнит тўлқин тарзида нурланади. Бу нурланиш абсолют нолдан фарқли барча температурадаги жисмларда кузатилади ва температурага боғлиқ бўлади. Шунинг учун иссиқлик нурланишни температуравий нурланиш деб аталади.
Нурланиш оқими (Ф) бирор ясси параллел пластинка шаклидаги жисм сиртига тушаётган бўлсин. Бу оқим қисман қайтади (Ф_қ) , қисман жисмга ютилади (Ф_ю) , қолган қисми эса жисмдан ўтади (Ф_ў) , яъни
Ф_қ + Ф_ю + Ф_ў = Ф тенглик бажарилади.
Бу тeнгликнинг иккала томонини Ф га бўлиб юборсак:
Ф_қ / Ф = ρ - жисмнинг нур қайтариш қобилияти
Ф_ю / Ф = а - жисмнинг нур ютиш қобилияти
Ф_ў / Ф = Д - жисмнинг нур ўтказиш қобилияти
Белгилашлардан фойдалансак ρ + а + Д = 1
Нисбатан қалинроқ бўлган кўпгина қаттиқ жисмлар учун Д=0 деб хисоблаш мумкин. У холда юқоридаги формула
ρ + a = 1 кўринишга келади.
Тажрибаларнинг кўрсатишича ρ ва a нинг қийматлари жисмнинг температурасига Т ва жисмга тушаётган нурланишнинг λ тўлқин узунлигига боғлиқ. Шунинг учун Т температурали жисмнинг тўлқин узунликли нур қайтариш қобилиятини ρ_λ,Т, нур ютиш қобилиятини эса a_λ,Т белгиласак , юқоридаги формулани қуйидаги кўринишда ёзамиз
ρ_{λ,Т, +} a_λ,Т = 1
Умуман ρ_λ,Т, ва a_λ,Т лар 0 дан 1 гача бўлган интервалда ўзгариши мумкин. Икки чегаравий холни кўриб чиқамиз:

1. 
   ρ_{λ,Т, = 1 ва} a_λ,Т = 0 яъни жисмга тушатган нур тўла қайтарилади. Бундай жисм абсолют оқ жисм дейилади.
   
2.