Исо жабборов буюк хоразмшоҳлар

к атей -С тр абон «Б отқ ок ди к ва ор ол м ассагетлари» деб
аталган ю қорида тилга олинган апасиаклар ўрнида пайдо
бўлган. М азкур қабилалар ўш а вақтда ком плекс хўжалик
ю ритганлар, ҳам чорвачилик (асосан қорам ол боқ и ш )
билан ш уғулланганлар, ҳам об и к о р деҳқ он ч и л и к қилиб,
тар иқ ва арпа экканлар.
Ю қорида тилга олинган обидалардан Ж ангадарёнинг
ўрта оқ им и да апасиак қабилалари пойтахтининг улуғвор
ҳаробалари ж ойлаш ган бўл и б, улар мўғуллар и сти л оси -
дан к ейи н ги даврларга о и д н ом билан ҳозиргача Ч и ­
рикработ ёки Ч ирикқалъа д е б аталади. Бу атама асли
«қўш ин работи» ёк и «қўш ин ж ойлаш ган қалъа» деган
м аънон и англатади. Ч и ри кработ қалъа ҳаробалари ту­
хум ш аклидаги 850—600 метрли улкан и стеҳком бўл и б,
атр оф и қ ўш девор ҳалқаси ва чуқур 
қазилган хандак
билан ўралган. Д еворлар теварак-атроф сатхидан 15
метр кўтарилган теп али кдан и борат б ў л и б , у н и н г ясси
ю заси да ап аси ак ларн и н г қабила бош л и к дар и ёки п о д -
ш о л а р и н и н г ч и р о й л и қ и л и б и ш л а н г а н б и р тўп
гўртепалар ва уларн и нг асо си й қ исм и атр оф и да икки
қадим и й қаср қад кўтаради.
М азкур қабилалар м адан и яти н и н г э н г муҳим т о ­
м он и ш аҳар архитектураси яратиш да зўр санъатга эга
бўлганлигида. Бу ерда каш ф этилган кўҳна ҳаробалар
ичида ап аси ак ларн и н г и стеҳк ом лари ва ш аҳар қури-
ли ш ан ъаналари н и нг ўзига хосли ги диққатга сазовор .
А й н и қ са й и р и к ш аҳарлар п л ан и ровк аси да маҳаллий
усталарнинг қадимги Х оразм м аданиятининг иж одк ор-
лари билан узвий боғлик ди ги а н и қ сези лади . Х ор азм ­
н и н г э р а м и зд а н аввалги V II—V асрларда яратилган