Исо жабборов буюк хоразмшоҳлар

зи элем ен тлари аралаш увидан вужудга келган. М аъ-
л у м к и , Қ ор асун м адан и я ти н и н г м аркази М и н у си н
ўлкаси ва О лтойда бўл и б, у н и н г Х и той ш и м олий
ч ек к аси н и н г б р о н за давридаги маданияти би лан яқин
алоқада эк ан л и ги н и ар хеол ог С. В. К и сел ев и с б о т -
лаб берган.
Ш у тариқа б р о н за давр и да, С. П . Т олстов тасди қ -
л аш и ча, А м удар ён и н г қозирги ўзан и ш аклланиш ара-
<
ф аси д а Х оразм да — Ўрта О си ё «Улуғ кўллари»нинг
аҳоли си ғоят зич ж ойлаш ган ва сув чиқарилган б у м узо-
ф оти д а, А вестодаги «Вурукаш а ден ги з» м узоф оти да ш и ­
м ол и й , ж а н у б и й ва ш арқий этн и к -м ад ан и й элем ен тлар-
н и н г чати ш иш и ж араёни б ор ади . Ш у а со сд а ўзига хос
маҳаллий тилда сўзлаш ган қадимги Х оразм злати —
А м ударё дельтаси даги бую к ирригация си ст ем а си н и н г
и ж одк ор и бўлган халқ м азкур этн и к элем ен тлар н еги -
зи да вужудга келган.
Э р ам и здан аввалги X III—V III асрлардаги и бти дои й
сугориш н ин г сўнгги йилларида топ и л ган ж уда кўп ва \а р
хил ёдгорлик лари , Х оразм да ирригация р и в ож л ан и ш и -
ни дел ьтан и н г қуриб бораётган ён ирм огига дам ба с о ­
ли ш га асослан ган квадрат ш аклидаги кичик эк и н зор л ар -
н и н г од д и й «Ҳ авзалари си стем аси »дан бо ш л а н и б , сўнгра
кечки С уёргон даврига к елиб уларн и нг ўр н и н и дам ба
сол и ш йўли би л ан чиқарилган тақсим ловчи т о р к анали-
V
н и н г суви би лан сугорилган далалар олганли ги дан дарак
бер ади . К ей и н ги м адани ят д ав р и н и н г бош л ар и да дам ба
с о л и н г а н ў за н д а н б и р қанча параллель каналлар ч и -