Исо жабборов буюк хоразмшоҳлар

Кам ортиқ бўлмасин ҳеч кимнинг моли,
Бир бўлсин ўриш ва арқоқ мисоли,
Бойлик, бечоралик бўлмасин, токим
Тенглик бўлсин жаҳон мулкида ҳоким
Бир хилда яшасин қошшоқ билан бой.
Қашшоқда ҳам бўлсин оила, уй-жой
Ушбу эътиқодим менинг динимдир...»
Б ун дай дем ок р ат и к ва гум ан и сти к ғояларнинг п а й ­
д о бўли ш и А в есто н и н г э н г қадим ий қ исм и «гаталар»
китоби и зҳор қ илинган и бти дои й ж ам оа тузум и анъ-
ан алари н и н г таъсири ва ак с са д о с и эканлиги м у \и м
аҳамиятга эга. Ч унки ундаги утоп и к соц и ал и зм таъли-
м оти н и н г куртаклари ва дем ократи я ғоялари асли анча
77

---

тараққий қилган ш убҳаси з давлат тузум и га эга қ о н у н -
қоидали ж ам и ят маҳсули б ў л и б , б и зн и н г у зо қ ўтм и ш -
даги аж додл ар и м и з би р и н ч и ж аҳон д и н и н и н г м уқаддас
к итоби ни олам га ҳадя этганлар. Улар и н с о н м авқеини
м еҳнат, тарти б, ахлоқ би л ан боғл аб, ғарб м аъриф атчи-
ларидан ва утоп и к со ц и а л и зм к аш ф иётчиларидан м ин г
йиллар олдин бую к инсонпарварлик туйғуларини меҳнат
а^лининг эзгу ниятлари н и би р и н ч и б ўл и б м уқаддас-
лаш ти рган ин и алоҳи да қайд қ и л и ш и м и з л о зи м . Ю рт-
б о ш и м и з И сл ом К арим ов асосл и равиш да ай тган идек ,
ҳақиқатан ҳам, «Авесто» ай н и зам он да бу қадим ўлкада
бую к давлат, бую к м аънавият, б у ю к м аданият б ўл -
ганидан гувохлик берувчи тарихий ҳуж ж атдирк и , уни
ҳеч ким и н к ор этолм айди».
М а ъ л у м к и , ғар б т а р и х и д а м аш ҳур р е ф о р м а т о р
(и сл оҳотч и )л ар ва м аъриф атчилар даври э н г зўр ва
аж о й и б Р е н есса н с (У й ғон и ш ) д е б ном лан ган даврн и