Исо жабборов буюк хоразмшоҳлар

таси да э са м уайян қ азиш м а иш лари ол и б борилган
ва улар тўғри си да ўрта аср м уаллиф лари асарларида
ҳам қисқача маълумотлар топ и ш м ум кин.
А м ударён и н г чап қирғоғида — Т урк м ан и стон даги
Т ош ҳовуз ви лоятин и н г қадим ги суғорилган ерларидаги
ю қори да тилга ол и н ган кўҳна Ч арм ан ёп канали ҳуду-
ди дан Х о р а зм н и н г илк қулдорлик даврига о и д ё д го р -
ликлар топ и лган. М авж уд қадим ий истеҳк ом лар тева-
рак -атроф и узун кетган халқоб сувли ботқ оқ ди к л ар дан
х
иборат табиий баландпикларга қурилган. Бу антик ш а\ар
харобалари тарихда Қ алъалиқир ва К ўзали қи р н ом и
би лан маш ҳур.
К ўзалиқир ўзи иш ғол қилган таби и й бал ан дл и к -
н и н г шаклига м у в о ф ф и қ сатҳи 1000x400 метр к елади-
ган учбурчакдан и боратди р. Т екш ираётган кўҳна харо-
балардан э н г қ ади м и й си ҳи собланган бу ёдгорлик да
икки қурилиш қатлам ининг топилиш и муҳим аҳамиятга
эга бўлди. Қ уйи қ атлам ининг (янги эрадан аввалги
VII—V асрлар) қурилиш техн и каси классик Х оразм н и н г
қурилиш техн и к аси дан кеск и н суратда аж ралиб турув-
чи би р талай хусусиятларга эга. Ч ун он ч и , хом ғиш т
стандарти бу ерда там ом ила бош қ ача, к л асси к давр
учун характерли бўлган ўч оқ ўрн и да икки хон ал и ўч оқ -
печни кўрамиз; я сси бости рм алар кўп б ў л и б , гум баз-
лар учрам айди. Агар бун га к ер ам и к ани н г архаик ха-
рактерга эга эк ан и н и ҳам да с о п қ о н д а оти лади ган т о ш - 
^
лар мутлақо бўлм агани ҳолда, ск и ф л ар н и н г бр он задан
ясалган камон ўк дар и н и н г н иҳоятда к ўпли ги ни , ш у-
н и н гдек , чорва состави ҳам бош қ ача э к а н и н и (э р а м и з-
38

---