Исо жабборов буюк хоразмшоҳлар

а ск ар н и н г за м о н д о ш и , балки қ абиладош и ёки ун и н г
ўзи тўғри си да ҳикоя қилгандир. Б унда у м ак едон и я-
л и к л ар н и н г ў қ отадиган м аш и н аси дан отилган найза
ск и ф отли аск арни н г сов ути н и теш и б ўти б, уни отдан
қулатганлигини алоҳи да таъ к и длай дик и , аф ти дан бу
э п и з о д ю н он л арн и ҳайратда қолдирган бўлса аж аб эм ас.
Я н а ш ун иси қ и зиқ к и , Ш и м ол и й қ ор аден ги з соҳи л -
ларидаги д а ф н и н ш оотлари да топ и лган отл и қ аскар те-
35

---

м ир ан ж ом л ар и н и н г деталлари ҳам да Ўрта О си ё ж а н у -
би ва Ш и м ол и й Ҳ и н д и ст о н д а н топ и лган тангалардан,
қудратли давлат К у ш о н им ператорлари тасвирланган
тангалардаги ч ири к работ ан ж ом л и аскарларга ўхшаш
тасвирлар к ей и н ги вақтларга о и д б ў л са -д а диққатга с а - 
я
зовор. Бундай ҳарбий чавандозлар тасвирларининг П ан -
тикапея ва Д у р а -Е в р о п о сд а шу даврда ва би р о з к е-
й и н р оқ п ай до бўли ш и ҳам т а со д и ф и й эм ас. Балки сак -
парф ия отл и қ ан ж ом л и аск арларн ин г ёп п аси га п ай до
бўлиш и ва Қ арри яқ инидаги ж ангда улар қўллаган так­
тика К р а ссн и н г м ағлубиятга учраш ига ва ҳалок б ўл и -
ш ига сабаб бўлганди р. Римликлар О си ё ичк ари сидан
гарбий санъатнинг бун дай шакллари чиқиш ини мутлақо
к утм аган ва улар И с к а н д а р н и н г Я к са р т б ў й и д а г и
м ағлубият сабоьу
1
арини б у вақтга к ели б там ом ила ун у-
тиб қўйган эди лар. С . П . Т ол стов ў зи н и н г «Д ревн ий
Х орезм » ном ли аж о й и б асари да «К ангю й отлиқдари»
деган б о б ида отл и қ аскар қурол-яроғлари ва тактикаси