Исо жабборов буюк хоразмшоҳлар

кўтарилганлигини кўрсатади.
Б ундай ёдгорли к лардан анча тўла тек ш и ри лган и
қ адим ги Ч арм анёп канали н и нг эта гида ги аф сон алар-
га чулғанган, достонларда куйланган Ш оҳсанам истеҳ-
комидир. Ёқут асарларида кўрсатилганидек, ун и н г илк
Ўрта асрдаги С убурн и ш аҳри харобалари билан б о ғ-
л и кди ги ни олим лар исботлаган. Ш аҳарнинг ном и ҳам
(С ув б у р н и ) у н и н г сув эта гида ўрн аш ганли гин и кўр-
сатади.
Ш аҳар д ев ор и XII асрда қурилган б ўл са-д а, ам м о ўз
антик анъаналарини сақдаганлиги би лан аж ралиб ту-
ради. Д ев о р антик даврдаги хом ғиш тдан қурилган.
Д ев о р қадимги қалъалардагидек икки қават бўл и б, у н -
даги ш и нак ларн и нг шакли рўмбага ўхш аганлиги билан
ф арқ қилади. Ш аҳарнинг ж анубида кенг м айдонни эгал-
лаган б о ғ бўлганли ги ни кўрсатувчи белгилар, б о ғ чек-
каларидаги ҳашаматли иморат харобалари кишига Ғариб
ва Ш оҳсанам достон и даги чуқур маҳорат би лан тас-
вирланган кўш к боғи н и эслатади.
^
С убурнининг ш имолида жуда кўп учрайдиган қўрғонча
харобалари, кичик сув и нш ооти қолдикдари ва катта
қ абри стон диққатга сазовор ди р. А йрим қабрларнинг
сағанаси ганч билан ўйм акор қилиб иш ланган. Ш аҳардан
8 килом етрча ш и м олда о й н а ва о й н а бую м лари иш лай-
* ди ган катта устахон а к .о л д и к ^ р и н и н г топ и л и ш и муҳим
аҳамиятга эга б ў л и б , Ўрта О си ёда техн и к ан и н г тараққий
қилганлигидан дарак беради.
Ш аҳардаги и м оратларнинг эн г хаш ам атлиси катта
мачит харобаларидир. М ачит м еҳробидаги ж и м ж и м а-
д о р ва н аф и с нақш ли ёзувлар к иш ини ҳайратда қ олди-
ради. М ачитдан хор азм ш оҳ Т ек еш зарб қилган танга