Исо жабборов буюк хоразмшоҳлар

даги учта ш аҳар ариқлари бўй лаб тўрт м и н г «қаср»
м авж уд бўлган. Н арш оҳи й таъри ф ича, араблар келиб
Б ухородан ҳайдалган куш ан савдогарлари ш аҳар атр о­
ф и д а 700 «қаср» тиклаганлар. Ё қ убн и н г ёзи ш и га кара-
ганда, кичкина У ср уш он а вилоятида 400 «қаср» м ав­
ж уд бўлган, атоқди араб сай ёҳи М а к д и си й н и н г би зга
ети б келган ёзувларига би н о а н Х оразм да кичкина М аз-
дахк он ш аҳари атр оф и да «ўн икки м ин г қаср» м авжуд
эк ан .
Б ундай м аълумотлар, ш убҳаси з, бутун Ўрта О си ёда
араб и сти л оси дан к е й и н , ай н и қ са X —XII асрларда с о -
ц и а л -и қ ти соди й ж иҳатдан ж и дди й ж араёнлар бўлган-
л и ги н и к ўрсатади . Ш аҳар м а д а н и я т и н и н г гуркираб
ўси ш и , ун и н г атр оф и да аҳол и н и н г к ўпай и б к ўш к у-би ё-
бо н л а р н и н г, қ аср -ҳовл и л ар н и н г к ўпай и б к ети ш и , сав-
д о -с о т и қ н и н г р и вож лани ш и м интақада, ш у ж умладан
Х оразм да ҳам давлатчиликнинг равнақ топ и ш и дан , янги
си ёси й тузум н и н г м устаҳк ам лан и ш ин и нг ёрқ ин и ф о ­
да си эди .
Ш уни ҳам алоҳида қайд қилиш лози м ки , бу даврда
хоразм ликлар эм и гр ац и я си к учай и б қўш ни мамлакат­
л ар да Х о р а зм к о л о н и я л а р и п а й д о бўл а б о ш л а й д и .
А й р и м м уал л и ф л ар н и н г ёзи ш и ч а хор азм л и к л ар н и н г
кўпи қўш ни м амлакатларнинг ш аҳарларида ж ой л аш -
ганлар. М асалан , тарихий м аълумотларга қараганда,
«Х ур осон да би р он та катта ш аҳар йўқки, ун да кўплаб
Х ор азм аҳол и си я ш а м а си н ... У л ар н и н г м амлакатида
олти н йўқ, кумуш к онлар ҳам , қ им м атбаҳо тош лар
тўғри си да э с а сў з ҳам бўли ш и м умкин эм ас: б ой л и к -