Исо жабборов буюк хоразмшоҳлар

ши ва бу тангаларнинг ш у ж ой д а зар б қилинганлиги —
маҳаллий сулола ҳокимияти ўрнатилганлигидан гувохдик
беради. Топилган тангаларда лоти н алф авити би лан «S»
86

---

ҳарф ига ўхш аш сиёвуш лар тан гаси н и н г бор л и ги , бу су­
лола сиёвуш лар авлодидан бўлган бўлиш и м ум к и нли -
гин и кўрсатади. Э р ам и зн и н г III асри ўрталарида К у­
ш ан и м п ери яси даги н а э м а с , балки бутун Ўрта Ш арқда
катта си ёс и й ўзгариш лар рўй б ер д и . К уш анлар сулола­
си би л ан би р вақтда П арф ия арш ак идларин и нг ҳукм -
ронлиги см и ри лади . Э р он д а давлат бош и га с о м о н и й -
лар сулоласи келади ва у Ўрта О си ён и н г би р қ и см и ни
ўз қўл ости га олади . Бу даврда Х итой и м п ер и я си ҳам
см ири ла бош л ай ди .
А м м о, Х оразм да куш анлар би л ан кураш ва ички
с и ё с и й ларзалар қудратли маҳаллий сул ол ан и вужудга
келтиради. Б у сулола ў з тангаларини зарб қилади ва
ш аҳарларда ўзларига сарой лар қуради, қўш ни кучли
давлатларда бўлаётган ларзалардан ф ой дал ан и б бутун
дун ёга ҳук м рон бўлиш га даъво қила бош л ай ди . Т анга-
лар н и тек ш и ри ш туф ай ли ол и н ган хулосаларга кара-
ганда Х оразм мустақиллиги VIII аср н и н г охирларигача
давом этади.
Ш ундай қ или б, III асрдан Х оразм да куш анлар б и ­
лан кураш да ғолиб чиққан с и ёси й гуруҳ — аф риғийлар
сулоласига асос соли нади . Б у янги сулола Тупроққалъага
таянган ҳолда ў з ҳок и м и яти н и дастл аб воҳан и нг ўнг
қирғоғида ўрнатади. Тупроққалъа ҳаробалари н и тек ­
ш ириш у н и н г ҳақиқатан ҳам катта давлат таянчи —
шоҳлар рези ден ц и я си . балки пойтахт бўлганлигини кўр-