Исо жабборов буюк хоразмшоҳлар

Ю қорида қайд қилинган арийлар ва бош қ а турли элат
ва қабилаларнинг турмуш тарзи , оғзаки и ж од и д а ҳар
хил ж анрлардаги образлар , ай н и қ са эртак ва д о с т о н -
л ар н и н г қаҳрамонлари янги д и н и й таълим отда ў з ак ­
сини топганлиги, шубҳасиз Ўрта О сиё билан боғлиқ экан­
лигини кўрсатади.
А бу Рай ҳон Б ер ун и й н и н г таъриф ича Х оразм да эн г
илк давлатчилик бу ерга эр ам и здан аввалги 200 йилда
Қ айқ авусн ин г ўғли С иёвуш келиб дастлабк и Х ор азм -
ш оҳдар — С и ёвуш ий лар сулоласига а с о с солган. М азкур
сулола дастлаб А ф риги й лар , к ей и н М аъ м ун и й л ар дав р и -
гача, яъни эр а м и зн и н г 995 йилигача ҳук м рон ли к қилган
ва қўш ни давлатлар би лан д о и м и й и қти соди й ва м ада­
ний алоқада б ў л и б турган. Э р ам и здан аввалги I м инг
йилликнинг бош лари да Ўрта О си ёда, (ж ум ладан Х ор азм ­
д а ) п ай до бўлган қудратли давлатлар ўз ҳук м рон ли гин и
ўрнатиш ва ун и м аф куравий ж иҳатдан мустақкамлаш
учун м уайян ғоявий воситага м уҳтож ҳам эд и . М аълум ­
ки, м интақада эр ам и здан аввалги VII аер н и н г охи ри да
қисқа давр хук м рон ли к қилган А ссури я и м п ер и яси ем и -
ри ли б, у н и н г харобаларида икки давлат — М и ди я ва
Б обил п ай до бўлган. V I—V аер н и н г ўрталарида э с а Олд
О си ён и ўзи га бўй сун ди р ган аҳам он и й лар и м п ер и яси
ю зага келади. Унга а со с солган п о д ш о К ир II (эр ам и здан
аввалги 558—529 йиллар) ўз қўли ости даги давлатда
70

---

ў зи н и барча м авж уд д и н л а р н и н г ҳо м и й с и , д е б ж ар қила-
д и ва уларга ҳатто м одди й ёрдам бер ади . Ш ун дай тар и ­