Исломда мерос ва унинг тақсимоти

www.madrasa.uz
 
48 
маййитнинг эркак фарзанди бўлса, улар ҳажб қилинадилар. 
Агар улар билан бирга маййитнинг битта қизи ёки ўғлининг 
битта қизи бўлса, икки ва ундан кўп бўлган ота бир опа-
сингиллар ўша қиз сабабидан асабага айланадилар.
Тўртинчиси: маййитнинг отаси бўлмаслиги.
Бешинчиси: туғишган ака-ука ва опа-сингиллар 
бўлмаслиги. Агар туғишган ака ёки ука бўлса, ёки опа ё 
сингил бўлиб, опа ё сингил бошқа ила асаба бўлса, ота бир 
опа-сингиллар ҳажб қилинадилар. Аммо ўша опа ё сингил 
ярим 1/2 бўлган фарз улушини олсалар, ўша опа ё сингил 
билан бирга учдан икки 2/3ни олиш учун икки ва ундан кўп 
бўлган ота бир опа-сингиллар олтидан бир 1/6 ни оладилар. 
Аммо, ота бир опа-сингилларнинг ота бир акаси ёки укаси 
бўлса, ота бир опа ёки сингил ўша акаси ёки укаси сабабидан 
асаба бўлиб мерос олади. 
Опа-сингиллар маълум шартлар юзага келганда учдан 
икки 2/3 олишларига далил бўлган юқоридаги оятда – ҳам 
туғишган, ҳам ота бир опа-сингиллар назарда тутилганига 
уламолар ижмоъ қилганлар.
Мисол: бир киши вафот этиб ўзидан она, ота бир опа ва 
сингил, ота бир ука ва она бир сингил қолдирган. Онага 
олтидан бир 1/6. Она бир сингилга олтидан бир 1/6. Ота бир 
опа-сингил ва ота бир укага асабалик жиҳатидан мероснинг 
қолгани.
Масаланинг асли 6 
Она 
олтидан бир 1/6 
1 та улуш 

---

www.madrasa.uz
 
49 
Она бир сингил 
олтидан бир 1/6 
1 та улуш 
Ота 
бир 
опа-
сингил ва ота бир 
ука 
асабалик 
жиҳатидан 
мероснинг 
қолгани 
ота 
бир 
укага 
қолган 4 улушдан 
2 улуши, ота бир 
опа ва сингилга 
қолган 2 улуш. 
Учдан бир 1/3 га икки турли фарз эгалари ҳақли