Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika univyersiteti

Xulosalar:

Ruda tarkibidagi oksidlangan minerallar turlari urganilib, ularning tarkibidagi ishqoriy, tuproqli-ishqor elementlar, gidrofoblik hususiyatlari va flotatsiya jarayonida, flotokonsentrat tarkibiga utish hususiyatlari o’rganildi.

1.Konlarning qanchalik evolyusion nuqtai nazardan yoshi kattaroq bulsa, ularning tarkibidagi oksidlangan ishqoriy va tuproqli-ishqor metallardan tashkil topgan minerallar g‘am kup bo’lib, flotokonsentratga engil utishadi. Bundan kelib chiqib, aniqlandiki, Daugiztov konining yoshi Kupatas koniga nisbatdan ancha kattaroqligi.

2.Flotoreagent sifatida qushilgan natriy gidrosulfidi, boshqa moddalar bilan reaksiyaga kirishib, suyuq oyna hosil qiladi va uning uzi bostiruvchi (depressant) vazifasini bajaradi.

3.Silikat va alyumosilikatlar muhim jins shakllantiruvchi minerallar sifatida bo’lib, ulardan tog‘ jinslarining ko’plab miqdori shakllangan-dala shpati, kvars, slyuda, piroksenlar, olivinlar va h. Ular oksidlanganda, murt bo’lib qolishadi, maydalab ezilganda, boshqa minerallarga nisbatdan, birinchi navbatda mayda va mayin zarrachalarga aylanadilar. Shuning uchun jinslarni qayta ishlash jarayonlarida, ulardan qutulishning real choralari paydo bo’ladi.

4.Barcha silikatlar tuzilishining asosida kislorod va kremniy bilan bog‘liklik mavjud bo’lib, ushbu bog‘ning kristallkimyoviy tarkibidan kelib chiqib, ya’ni Si (0,39 A^o) ionlar radiusining va O (1.32 A^o) ioni radiusinining nisbatidan. Har bir kremniy atomi atrofida aylana bo’lib, tetraedr shaklida kislorod atomlari joylashgan. Shunday qilib, barcha silikatlarning asosida kremiykislorodli tetraedr shaklidagi kompleksli anionlar [SiO₄]^4- bo’lib, ular bir biri bilan har hil qushilishadi.

5.Oksidlangan minerallar flotoreagentlar ishtirokisiz ham flotatsiya qilinishi mumkin. Flotatsiya bulgan kremniy va alyuminiy oksidlari keyinchalik kolloid gellariga engil aylanishi mumkin. Gelsimon moddalar agregatlarga yig‘iladi. Ushbu “halaqit beruvchi” qushimchalar, yoki shlamlar, pH-1,5 –li kislotali muhitga tushganda kremniy va alyuminiyning yanada ko’proq ravishda oksidlanishiga olib kelib, alyumosilikatlar miqdori yanada ko’payadi. Ular bakterial ishqorlash jarayonida, oksidlovchi reaktorlardagi pulpada, sulfat kislotasi va uch valentli temirning metall-organik birikmalari bilan reaksiyaga kirishib gelsimon kolloidlar hosil qilishadi va pirit arsenopiritning ishqorlanishiga halaqit berishadi.

6.Ushbu gelsimon moddalar va kupirtiruvchi reagentlar bilan birgalikda, agressiv sulfat kislotali muhitda ham ular mustahkam bo’lib, bakterial ishqorlash davrida oksidlanish jarayonining utishiga halaqit berishadi, chunki ular tarkibiga tushgan bakteriyalar “yopishib” qolib faolligini yuqotishadi.

Takrorlash uchun savollar.

1.Sulfid rudalarini boyitishda qo‘llaniladigan gravitatsion texnologiya

2.Sulfid rudalarini boyitishda qo‘llaniladigan flotatsion texnologiyalar