Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti

NAZORAT SAVOLLARI:

1. 
   Ma’lumotlarni yig‘ish va ishlov berish orqali hisoblagichlarda avtomatik so‘rovni o‘tkazilishi bilan ENHAT ni tashkil etish nimadan iborat?
   
2. 
   Ma’lumotlarni yig‘ish va ishlov berish loqal markazi orqali hisoblagichlarni avtomatik so‘rovni o‘tkazilishi bilan ENHAT ni tashkil etish qanday masalalarni yechishga imkon beradi?
   

Ma’ruza № 8

Sanoat korxonalari ENHAT tizimlarining iqtisodiy samaradorligi

ENHAT ni yaratish va uning ishlatilishining mazmuni boshlang‘ich minimal pul sarflarida korxona mablag‘lari va energiya resurslarini doimiy tejashdan iborat. ENHAT ni ishlatilishidan iqtisodiy samaraning qiymatlari korxonalar bo‘yicha energiya resurslarining yillik iste’molidan o‘rtacha 15-30 % larga etmoqda, ENHAT ni yaratishga harajatlarni o‘zini oqlashi 2-3 kvartalda amalga oshmoqda. Bugungi kunda korxonaning ENHAT tizimi shunday zarur mexanizm hisoblanadiki, ularsiz energiya resurslarini Yetkazib beruvchilarga energiya resurslariga madaniyatli hisoblashish muammolarini echish, energiya tashuvchilarni uzluksiz tejash va korxona mahsuloti tannarxida energiya harajatlarining ulushini kamaytirish mumkin emas. Korxonaning energiya iste’moli darajasi ikki asosiy va tashkiliy-texnik tashkil etuvchilardan qo‘shiladi. Asosiy tashkil etuvchi o‘rnatilgan texnik qurilmalar energiya sig‘imi orqali aniqlanadi. Tashkiliy-texnik tashkil etuvchi (TTTE) esa korxona xodimi tomonidan ishlab chiqarish va shaxsiy manfaatlari va ehtiyojlaridan kelib chiqib beriladigan qurilmalarni ishlatish rejimlari orqali aniqlanadi. Energiya iste’molining birinchi (asosiy) tashkil etuvchisi eskirgan ko‘p energiya sig‘imili qurilmalarni va texnologik jarayonlarni zamonaviy va kam energiya sig‘imililariga almashtirilishini talab qiladi. Bu ishlab chiqarishni modernizatsiya qilish va yirik investitsiyalarni jalb etilishiga bog‘liq, bu bizning iqtisodimizda muammoli. SHuning uchun yirik pul sarflarini talab qilmaydigan va ishlatilishida tez amaliy samaralarni beradigan korxona energiya iste’moli darajasida TTTE ni minimallashtirish imkoniyatiga e’tiborni qaratish zarur. Bu tashkil etuvchini minimallashtirishning dolzarbligi ishlab chiqarishni modernizatsiya qilish natijasida asosiy energiya iste’molini qisqartirilganidan keyin ham saqlanadi.

Shartnomaviy tashkil etuvchilar

Tashkiliy-texnik tashkil etuvchilar

Tarifli tashkil etuvchilar