Islom iqtisodiyoti

Qo’shilgan mahsulot va qo’shilgan omillar unumdorligi
1-yil 
2-yil 
So’nggi 
qo’shilgan 
miqdor 
Qo’shilgan 
omillar 
unumdorligi 

M/

O 
Jalb qilingan kapital, 
ming so’m 
120 
150 
30 
1 
Ishchi kuchi (ishchilar 
soni, nafar) 
100 
120 
20 
1,5 
Olingan 
umumiy 
mahsulot, dona 
100 
130 
30 
- 
O’rtacha mahsulot: 
100 
130 
30 
- 
a) ming so’m kapitalga, 
dona 
0,83 
0,87 
0,04 
- 
b) 1 ishchiga, dona 
1 
1,08 
0,08 
- 
 
Biroq, shuni ta’kidlash lozimki, kеyingi jalb qilingan omil yoki xarajat 
359 
unumdorligining pasayib borishi qonuni har doim ham amal qilavеrmaydi. Balki u 
360 
quyidagicha to’rt holat mavjud bo’lgan sharoitdagina amal qilishi mumkin: 
361 
1) ishlab chiqarishning boshqa omillari o’zgarmay faqat bir omil to’xtovsiz 
362 
oshirilganda; 
363 
2) fan-tеxnika taraqqiy etmaganda yoki ishlab chiqarishga jalb qilinmaganda; 
364 
3) omillar o’rtasidagi miqdor va sifat nisbatlari buzilganda; 
365 
4) shart-sharoitni hisobga olmasdan xarajatlar xo’jasizlarcha, ko’r-ko’rona amalga 
366 
oshirilganda. 
367 
Yuqorida bеlgilangandan boshqa holatlarda bu qonun amal qilmaydi. 
368 
Islom iqtisodiyotida ishlab chiqarish bu inson hayot kechirishi, jamiyat uchun 
369 
manfaatli faoliyat yuritishi hamda Allohning toati yo‘lida ibodatda bo‘lish uchun zarur 
370 

---

~ 22 ~ 
bo‘lgan moddiy va ma’naviy ne’matlarni ezgu niyat ila halol yo‘l bilan 
371 
yaratishjarayonidir.
372 
Islomiy moliyalashtirish ma’naviy-axloqiy tamoyillar ustuvor bo‘lgan ijtimoiy 
373 
yo‘nalishga ega, chunki odamlarning farovonligini ularning hayoti, tafakkuri, qadr-
374 
qimmati va mulkini saqlash orqali ta’minlash islomning muhim vazifasi hisoblanadi. 
375 
Bunday ijtimoiy yo‘nalganlik iqtisodiyot rivojlanishining asosiy maqsadini belgilash, 
376 
ya’ni xo‘jalik faoliyati natijalarini taqsimlashda ijtimoiy adolatni ta’minlash imkonini 
377 
beradi, buni iqtisodiyotni rivojlantirish va xo‘jalikni o‘stirish yo‘li bilan amalga oshirish 
378 
mumkin. Insonlarning xo‘jalik faoliyati o‘ta murakkab turli tuman hodisa va jarayonlar 
379 
majmuidan iborat bo‘lib, u o‘z ichiga 4 bosqichni qamrab oladi.Bular: 
380 
1-rasm 
381