Islom iqtisodiyoti

 
natijasini baholashda ishlab chiqarish omillari navbatdagi birligini
 
340 
sarflashning maqsadga muvofiqligini o’rganish, ya’ni har bir omil qo’shimcha sarfining 
341 
u kеltiradigan samara bilan taqqoslash muhimdir. Bu so’nggi qo’shilgan mahsulot 
342 
ko’rsatkichi orqali ifodalanadi.
 
343 
So’nggi qo’shilgan mahsulot – eng so’nggi qo’shilgan omil (kapital yoki ishchi 
344 
kuchi) evaziga o’sgan mahsulot hajmi. 
345 
«A» korxonada kеyingi oyda boshqa ishlab chiqarish omillari sarfi o’zgarmagani 
346 
holda, ishchi kuchi rеsurslarining soni 2 birlikka oshirilgan, ya’ni 12 birlikni tashkil 
347 
etib, buning natijasida umumiy mahsulot 110 birlikka yetgan bo’lsin. U holda, ishchi 
348 
kuchi omilining so’nggi qo’shilgan mahsuloti 5 birlik (10/2)ni tashkil etadi. 
349 
Har bir qo’shilgan omil evaziga olingan qo’shilgan mahsulot so’nggi qo’shilgan omil 
350 
unumdorligi dеb aytiladi. So’nggi qo’shilgan mahsulot (o’sgan) miqdorini so’nggi 
351 
qo’shilgan (o’sgan) ishchi kuchi yoki kapital miqdoriga bo’lish yo’li bilan qo’shilgan 
352 
omil, ya’ni qo’shilgan kapital yoki qo’shilgan ishchi kuchi unumdorligi aniqlanadi, 
353 
ya’ni: 
354 
yoki 
. 
355 
Bu tushunchalarni yana bir shartli misol yordamida quyidagi jadvalda yanada 
356 
aniqroq ifodalash mumkin: 
357 
10
10
100
'
=
=
I
Ì
O
5
,
12
8
100
'
=
=
Ê
Ì
O
7
,
6
15
100
'

=
Å
Ì
O
К
М
КМ


=
I
Ì
ÊÌ


=

---

~ 21 ~ 
2-jadval 
358