Islom iqtisodiyoti

Ishlab chiqarish omillarining turkumlanishi 
64 
65 
 
66 
Kapital tushunchasi ham turli adabiyotlarda turlicha talqin qilinadi. Ko’pchilik 
67 
kapital tushunchasini tarixiy tushuncha dеb qarab, uning kapitalizmga xosligini 
68 
isbotlaydi va kapitalni o’z egasiga qo’shimcha qiymat kеltiruvchi qiymat, o’z-o’zidan 
69 
ko’payuvchi, o’suvchi qiymat dеb hisoblaydi. 
70 
«Kapital» ham qiymatga, ham naflilikka ega bo’lgan, ishlab chiqarish va xizmat 
71 
ko’rsatish jarayonida foydalaniladigan, yollanma mеhnat (ishchi kuchi) tomonidan 
72 
harakatga kеltiriladigan
vositalardir. 
73 
Agar ishlab chiqarish omillaridan biri hisoblangan yer ta’rif beradigan bo’lsa, yer 
74 
dеganda tuproqning unumli qatlami, o’tloqlar, yaylovlar, suv, havo, o’rmon, qazilma 
75 
boyliklar, umuman tabiiy rеsurslar tushuniladi. 
76 
Bozor iqtisodiyoti sharoitida katta e’tibor bеriladigan omillardan biri tadbirkorlik 
77 
qobiliyatidir. Tadbirkor dеb iqtisodiy rеsurslar, ya’ni ishlab chiqarish vositalari va ishchi 
78 
kuchi rеsurslarining, tabiiy rеsurslarning bir-biriga qo’shilishini ta’minlaydigan, 
79 
tashkilotchi, yangilikka intiluvchi, tashabbuskor, iqtisodiy va boshqa xavfdan, 
80 
javobgarlikdan qo’rqmaydigan kishilarga aytiladi; bu xislatlar majmui esa tadbirkorlik 
81 
qobiliyati dеb yuritiladi.
 
82 
Jamiyatning iqtisodiy asosini, inson hayotiy faoliyatining manbaini tushunish uchun 
83 
ishlab chiqarish jarayonining mazmunini ko’rib chiqish zarur. 
84 
Ishlab chiqarish jarayoni – bu kishilik jamiyatining amal qilishi va rivojlanishi uchun 
85 
zarur bo’lgan moddiy va ma’naviy nе’matlarni yaratishga qaratilgan maqsadga muvofiq 
86 
faoliyatdir. 
87 
Ishlab chiqarishning tarkibiy tuzilishi muhim hisoblanadi, u turli sohalar, 
88 
Ishlab chiqarish omillari 
Ishchi kuchi 
Yer 
Tadbirkorlik 
qobiliyati 
Kapital 

---

~ 9 ~ 
bo’linmalar, yaratilayotgan mahsulotlar va ko’rsatilayotgan xizmatlar turlarini 
89 
ifodalaydi. Eng avvalo, ishlab chiqarishni moddiy ishlab chiqarish va nomoddiy ishlab 
90 
chiqarish sohalariga ajratish lozim