Islom iqtisodiyoti

II-BOB.
 
Islom iqtisodiyoti va uning mohiyati va unda ishlab chiqarish 
.................17 
2.1. Ishlab chiqarish: Islom iqtisodiyoti va umumiy qarashlar …….………………….17 
2.2. Islom iqtisodiy modeli va uning xususiyatlari ……...…………………………….22 
XULOSA
.......................................................................................................................36 
FOYDALANILGAN 
ADABIYOTLAR
...........................................................................................................3 
24 

---

~ 3 ~ 
KIRISH
Kurs ishi mavzusining dolzarbligi.
Islom dini inson hayoti davomida dunyoning 
baland-pastliklari uzra saodat va to‘g‘ri yo‘lga yetaklovchi yo‘lboshlovchidir. Alloh 
insonga yer yuzini makon qildi va unda turli munosabatlarni, xususan iqtisodiy va 
moliyaviy aloqalarni yaratishga imkon berdi. Har bir insonga fitrat berdi va insonni 
yangilikka intiluvchan qildi. Ammo ular bilan birga insonda ochko‘zlik va badnafslik, 
yomon fe’l va zolimlik sifatlari ham bor. Islom muayyan axloqiy va ijtimoiy 
chegaralarni adolat bilan o‘rnatib, moddiy boyliklardan foydalanishda adolatsizlikni 
oldini oladigan iqtisodiy-moliyaviy tamoyillarni belgilab berdi. Ushbu tamoyillarga 
amal qilish inson uchun yer yuzida halol rizq topishga va oxiratda Allohning roziligini 
topishga yordam beradi.
 
Islom iqtisodiyoti «ruxsat etilgan, yaxshilik, to‘g‘rilik, xayr» asoslaridan kelib 
chiqadi, ya’ni u “Xayr” nimaligini belgilaydi va odamlaga shu “Xayr”ni eng samarador 
va foydali usullar bilan muayyan cheklovlarga amal qilgan holda qo‘lga kiritishga 
chorlaydi. Shunday qilib, islom iqtisodiyoti shaxsiy yerkinlik, xususiy mulk, 
tadbirkorlik ruhi, moliyaviy foyda olish vaji va qilinadigan sa’y-harakatlar va mukofot 
o‘rtasidagi to‘g‘ridan-to‘g‘ri bog‘liqlikni kafolatlaydi.
 
Boshqa tarafdan esa, islom iqtisodiyoti muayyan axloqiy filtrlarni joriy 
etadiki, bu turli darajalarda ijtimoiy adolatni ta’minlashga xizmat qiladi.
Muhammad 
Najatulloh Siddiqiy islom iqtisodiyotining asosiy vazifalarini qisqacha shunday 
ko‘rinishda shakllantiradi: 
1. Barcha insonlar uchun ta’lim va tibbiy qarov, uy-joy, kiyim-bosh, oziq-ovqatga 
bo‘lgan asosiy talablarni qondirish; 
2. Barcha uchun istisnosiz teng imkoniyatlarni ta’minlash; 
3. Boylik jamlashni oldini olish va daromadlar hamda resurslar taqsimotida notenglikni 
bartaraf etish; 
4. Ruhiy kamolot uchun barchaga birday imkoniyat berish;

---

~ 4 ~ 
5. Yuqoridagi maqsadlarni amalga oshirish uchun barqarorlik va iqtisodiy o‘sishni 
ta’minlash. 
Shunday qilib, islom iqtisodiyotining vazifalarini aniqlab olishda eng avvalo 
ruhiy va axloqiy qadriyatlarni amalga oshirish talab etiladiki, u tor doiradagi emas, balki 
univyersal, umuminsoniylik ruhidagi islomiy qadriyatlar bo‘lishi lozim. Bu islom 
iqtisodiyotiga, faqatgina iqtisodiy muammolar doirasida o‘ralashib qolishdan chiqib 
olish va oddiy iqtisodiyotdan ko‘ra yuqoriroq mavqeda bo‘lish imkonini
beradi.Islom iqtisodiyotida nafaqat iqtisodiy, balki ahloqiy muammolarga ham e’tibor 
qaratiladi. 
Kurs ishining maqsadi ham O’zbekistonga kirib kelayotgan Islom iqtisodiyoti va 
25 
moliya tizimi doirasida ishlab chiqarish mohiyati va xususiyatlari, uning islom dinidagi 
26 
shariat qoidalariga mos kelishligi tartibini yoritib berishdan iborat. O’zbekistonda 
27 
banklarda “Islomiy darcha” larning ochilishi, Islom Taraqqiyot Banki bilan 
28 
hamkorlikning kengayishi mamlakatimizda islom iqtisodiyoti mutaxasislariga nisbatan 
29 
ancha talabni oshirmoqda. Va aynan shu mavzularda ilmiy ishlarni ko’proq qilib, 
30 
mazkur mavzularda yanada izlanishlar qilish maqsadga muvofiqdir. 
31