Ишнинг умумий тавсифи

B2 sememasi B1 sememasidan leksik ma’noning kengayishi, konkret ma’noning mavhumlashishi asosida o‘sib chiqqan. Bunda B1 tarkibidagi «yil» semasining ma’nosi «inson» semasini talab qiladi. Yil semasi «umr» semasiga aylangach, yilga oid «fasl», «tabiat», «uyg‘onish» semalari yo‘qoladi. Ba’zilari mavhumlashib «inson» semasiga moslashadi. Ko‘rinib turibdiki, yil fasllaridan biri bahor inson umrining ma’lum davri yoshlikka o‘xshatilyapti va shu asosda nom ko‘chirilyapti. Shundan kelib chiqib B1dagi «qishdan keyin», «yozdan oldin» semalarini B2dagi «bolalikdan keyin», «o‘rta yoshdan oldin» semalariga moslashtirish mumkin. Bu semalar B2ning ikkinchi darajali semalari bo‘lib, sememaning mohiyati ushbular bilan ochilmaydi. Demak, B2 ning asosiy semalar tarkibi quyidagicha bo‘ladi: «inson», «umr», «yashnagan», «gulgun», «davr». Sememaning ta’rifi esa: inson umrining yayragan, gulgun davri.
B3 sememasi B2 sememasidan ma’no torayishi asosida hosil bo‘lgan. Bunda B2dagi «inson», «yayragan», «gulgun» semalari saqlanib qoladi. «Umr» semasi o‘rnida «ichki dunyo» semasi hosil bo‘ladi. B2dagi «davr» semasining ma’nosi torayib «vaqt» (payt) semasiga aylanadi. B3 sememasining semalari: «inson», «ichki dunyo», «yashnagan», «gulgun», «vaqt (payt)». B3 sememasining ta’rifi: inson ichki dunyosining yayragan, gulgun vaqti.
B4 sememasi B1 sememasidan aniq ma’noning mavhum ma’noga aylanishi asosida hosil bo‘lgan. Bunda B1 sememasidagi «tabiat» semasi B4da «jamiyat hodisasi» semasiga aylangan. Shuning uchun B1dagi tabiatga oid «yil», «fasl», «qishdan keyin», «yozdan oldin» semalari tashlab yuborilgan. B4 sememasi semalarining tarkibini quyidagi asosiy belgilar tashkil etadi: «jamiyat hodisasi», «yashnagan», «gullagan», «uyg‘onish», «davr». B4 sememasining ta’rifini quyidagicha berish mumkin: ma’lum bir jamiyat hodisasining yashnagan, gullagan, uyg‘onish davri.