Қишлоқ ХЎжалик корхоналарида бухгалтерия ҳисобини ташкил қилиш

Қишлоқ хўжалиги тармоғининг хусусиятлари ушбу тармоқ корхоналарида юз бераётган жараёнлар, хўжалик муомалаларини тизимли равишда акс эттиришга мўлжалланган бухгалтерия ҳисоби счётлар режасини қўллашни тақозо этади. Чунончи, уларда олиб борилаётган қишлоқ хўжалик маҳсулотларини этиштириш фаолияти умумбелгиланган тартибдаги 2000 «Асосий ишлаб чиқаришни ҳисобга олувчи счётлар» тизимида махсус «Деҳқончилик» ва «Чорвачилик» каби счётларни назарда тутишни тақозо этади. Ушбу счётлар таркибида, ўз навбатида, алоҳида олинган қишлоқ хўжалик маҳсулотларини ишлаб чиқариш харажатларини ҳисоби учун мўлжалланган счётлар очилиши ҳам мумкин.

Қишлоқ хўжалик корхоналари «Деҳқончилик» ва «Чорвачилик» счётларида акс эттириладиган харажатларнинг таркибини белгилашда республикамизда амалда бўлган «Маҳсулот (иш, хизма)ларнинг ишлаб чиқари ва сотиш харажатлари таркиби ҳамда молиявий натижаларни шакллантириш тартиби тўғрисида Низом»да келтирилган тартибларга амал қилишлари лозим.

Қишлоқ хўжалик корхоналари «Деҳқончилик» ва «Чорвачилик» счётларида акс эттириладиган харажатларнинг таркибини белгилашда республикамизда амалда бўлган «Маҳсулот (иш, хизма)ларнинг ишлаб чиқари ва сотиш харажатлари таркиби ҳамда молиявий натижаларни шакллантириш тартиби тўғрисида Низом»да келтирилган тартибларга амал қилишлари лозим.

Қишлоқ хўжалик ишлаб чиқаришининг узлуксизлиги, этиштирилган маҳсулотларнинг таннархи, уларни сотишдан олинган молиявий натижалар қишлоқ хўжалик корхоналарида таъминот ва сотиш жараёнларини тўғри ташкил этилганлигига, ишлаб чиқариш заҳираларининг ўз вақтида олинганлигига, уларни тегишли миқдорда мавжудлигига, бутлиги, сифати, сотиб олиш қиймати (таннархи) ҳамда бошқа жиҳатларига бевосита боғлиқдир. Бу хусусиятлар қишлоқ хўжалик корхоналарида ишлаб чиқариш заҳиралари ҳолати, кирими, сарфи ва бошқа чиқимлари устидан узлуксиз тизимли назорат ўрнатишни талаб қилади. Бунинг учун ишчи счётлар режасида ишлаб чиқариш заҳиралари ҳисоби учун мўлжалланган махсус счётларни назарда тутиш, уларда материаллар ҳолати ва ҳаракатига доир маълумотларни узлуксиз, ҳужжатли асосда жамлаш муҳим аҳамият касб этади. Қишлоқ хўжалик корхоналарининг бу хусусиятлари уларнинг ишчи счётлар режасида «Уруғликлар», «Ўғит», «Ем-хашак» «Дори-дармонлар» ва бошқалар шу каби махсус счётларни очиш ҳамда юритишни тақозо этади.