Қишлоқ хўжалик экинларини зараркунандалари, касалликлари ва уларга қарши кураш чоралари

Калифорния қалқондори
- калифорния қалқондори мева 
дарахтларига, резавор мева, буталарга ва манзарали ўсимликларга 
зарар етказади. Калифорния қалқондори жуда кўпайиб кетганда 
дарахт пўстлоғи ёрилиб кетади, шохларини ва ҳатто бутун 
дарахтларни қуритиб қўяди, мевалардаги ширани сўриб, тўқ қизил 
доғ туширади. Калифорния қалқондори мевали дарахтни шохи, 
новда, барг, дарахт пўстлоғи ва мевасини зарарлайди. Натижада 
дарахтлар кам хосил беради, кучли зарарланганда қуриб қолиши 
мумкин. Катта дарахтларда калифорния қалқондори дарахт 
пўстлоғида бўлади. Дарахт пўстлоғида узун ёриқларнинг пайдо 
бўлиши ушбу қалқондорларнинг кўплигидан далолат беради (3.7 
расм).
3.5-расм. Мева ўргимчакканаси.
3.6-расм. Нок шира бити ва унинг 
зарари
3.7-расм. Калифорния 
қалқондори.

---

16
 Кураш чоралари.
• эрта баҳорда буталган шох ва новдаларни ёқиш;
• дарахтлар танаси тозаланиб, эски пўстлоқларни ёқиш;
• калий ва фосфорли ўғитлар билан ўғитлаш ва суғориш;
• боғларни ёшартириш;
• куз ва эрта баҳорда дайди личинкаларга қарши руҳсат этилган инсектицидлар ишлатиш.
Акация сохта қалқондори
- сохта қалқондор личинкаси калифорния 
қалқондоридан каттароқ бўлади, баҳорда тез кўпаяди ва ўзидан 
шира ажратади. Урғочи сохта қалқондор тухумини ўзининг ҳимоя 
қобиғи остига қўяди. Тухумдан чиққан қалқондор личинкалари 
кузгача баргда озиқланади ва кейин шох ёки новдаларга қайтади. 
Сўнг суюқлик ишлаб чиқаради ва ўзига ҳимоя қобиғи ҳосил 
қилади. Асосий зарар қалқондорларни озиқланиши натижасида 
вужудга келади, қайсики мева ва барг юзасида доғ ҳосил қилади. 
Бундай меваларни сифати паст бўлади ва қишда узоқ муддатга 
сақлаб бўлмайди. Сохта қалқондорлар кўпайганда дарахт ўсишини 
сусайтиради. Бу зараркунандалар баҳорда ва ёз ойларида дарахт баргларида, куз ва қиш фаслларида 
новда ва шохларида яшайди. Сохта қалқондорларнинг личинкалари ва урғочилари новдалар, бутоқ 
ва баргларнинг ширасини сўриб озиқланади. Ширасини йўқотган бутоқ, новда ва барглар ўсишдан 
тўхтайди ва ҳатто айрим қисмлари қуриб қолади (3.8 расм).
Кураш чоралари.
• эрта баҳорда буталган шох ва новдаларни ёқиш;
• дарахтлар танаси тозаланиб, эски пўстлоқларни ёқиш;
• калий ва фосфорли ўғитлар билан ўғитлаш ва суғориш;
• боғларни ёшартириш;
• куз ва эрта баҳорда дайди личинкаларга қарши руҳсат этилган инсектицидлар ишлатиш.